قرص آتورواستاتین برای چیست؟
قرص قرص آتورواستاتین یکی از اعضای خانواده استاتین‌ها است. استاتین‌ها گروهی از داروها هستند که آنزیم‌های تولید شده توسط کبد را مسدود می‌کنند تا سطح کلسترول خون به سطح طبیعی و سالم برسد. وجود کلسترول البته مهم است، اما زمانی که سطح کلسترول بیش از حد بالا باشد، پلاک‌هایی در امتداد دیواره سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود که منجر به سخت شدن آن‌ها شده و به آن تصلب شرایین هم گفته می‌شود. این اتفاق می‌تواند باعث دردهای قلبی (آنژین)، حملات قلبی، سکته مغزی و لخته شدن خون شود که خود ممکن است مشکلات دیگری در بدن ایجاد کنند.
از طرفی با کاهش کلسترول خون و رسیدن به شرایط نرمال، خطر مشکلات قلبی مرتبط هم کاهش می‌یابد. ترکیبی از استاتین‌ها مانند قرص آتورواستاتین و تغییرات سبک زندگی، مانند خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، بهترین رویکرد برای پیشگیری از مشکلات قلبی است. همچنین قرص آتورواستاتین می‌تواند کلسترول LDL شما را حدود 30٪ و گاهی اوقات حتی 50٪ کاهش دهند. این قرص دارای دوزهای مختلف ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ است که می‌تواند در شرایط مختلف و با توجه به میزان وخامت شرایط بیمار برای او تجویز شود.
قرص آتورواستاتین در چه مواردی تجویز می‌شوند؟
پزشکان استاتین‌هایی مانند قرص آتورواستاتین را برای افراد در شرایط زیر تجویز می‌کنند:
- افرادی که بیماری قلبی یا عروقی ندارند، اما دارای یک یا چند عامل خطر (فاکتور ریسک) بیماری قلبی عروقی هستند و برای آن‌ها خطر حمله قلبی در 10 سال بیشتر است. این گروه شامل افرادی است که مبتلا به دیابت، کلسترول یا فشار خون بالا هستند، یا افرادی که سیگار می‌کشند و خطر 10 ساله حمله قلبی آن‌ها 10 درصد یا بیشتر است.
- افرادی که قبلاً بیماری قلبی عروقی مرتبط با سخت شدن شریان‌ها داشته‌اند. این گروه شامل افرادی است که سکته قلبی، سکته‌های مغزی ناشی از انسداد رگ خونی، سکته‌های کوچک (حملات ایسکمیک گذرا)، بیماری عروق محیطی، یا جراحی قبلی برای باز کردن یا جایگزینی عروق کرونر داشته‌اند.
- افرادی که کلسترول LDL (کلسترول بد) بسیار بالایی دارند. این گروه شامل بزرگ‌سالانی است که سطح کلسترول LDL 190میلی‌گرم در دسی لیتر (4.92 میلی‌مول در لیتر) یا بالاتر داشته باشند.
- افرادی که دیابت دارند. این گروه شامل بزرگسالان 40 تا 75 ساله است که مبتلا به دیابت بوده و سطح کلسترول LDL بین 70 تا 189 میلی‌گرم در دسی لیتر (1.8 و 4.9 میلی‌مول در لیتر) دارند، به خصوص اگر شواهدی از بیماری عروق خونی یا سایر عوامل خطر بیماری قلبی مانند فشار خون بالا یا سیگار کشیدن داشته باشند.
تاریخچه قرص آتوروستاتین
قرص آتورواستاتین نام عمومی یک داروی استاتینی است که به طور گسترده تجویز می شود، که در ابتدا با نام تجاری لیپیتور تجویز می شد. استاتین نسخه ای در ابتدا توسط فایزر تولید شد و در سال 1996 توسط سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان Lipitor تایید شد.جالب است بدانید تنها در آمریکا این دارو حدودا برای 100 میلیون نفر در سال تجویز می‌شود. امروزه قرص قرص آتورواستاتین با نام‌های تجاری بسیار متنوعی و در شکل و فرم‌های مختلف به بازار عرضه می‌شود. از معروف‌ترین این اسامی تجاری می‌توان به آتوکیم، لیپاستین، لیپوفیکس و خود نام قرص آتورواستاتین اشاره کرد.
قرص آتورواستاتین با مسدود کردن آنزیم کلیدی در کبد به نام مهارکننده ردوکتاز HMG-CoA عمل می‌کند. این آنزیم برای تولید کلسترول مورد نیاز است. بنابراین قرص آتورواستاتین با مسدود کردن این آنزیم کلیدی، میزان کلسترول خطرناک را در بدن کاهش می‌دهد. قرص آتورواستاتین همچنین باعث کاهش سطح تری گلیسیرید در خون و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) می‌شود.
عوارض جانبی قرص آتورواستاتین
به طور کلی استاتین‌ها توسط اکثر افراد به خوبی تحمل می‌شوند، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. البته برخی از عوارض جانبی با سازگاری بدن با دارو از بین می‌روند. با این وجود هر گونه علائم غیر عادی را که ممکن است پس از شروع درمان با قرص آتورواستاتین داشته باشید به پزشک خود بگویید. ممکن است پزشک بخواهد دوز مصرفی شما را کاهش دهد یا استاتین دیگری را امتحان کند. در عین حال هرگز بدون مشورت با پزشک خود مصرف استاتین را قطع نکنید.
عوارض جانبی شایع قرص آتورواستاتین شامل موارد زیر است:
- سردرد
- حالت تهوع
- دردهای عضلانی و مفاصل
خیلی به ندرت، قرص آتورواستاتین می‌تواند عوارض جانبی جدی‌تری ایجاد کند:
- ممکن است با مصرف قرص آتورواستاتین، سطح قند خون (گلوکز خون) کمی افزایش یابد که می‌تواند منجر به دیابت نوع 2 شود. این به خصوص اگر قند خون شما در حال حاضر بالا باشد محتمل است. با این حال، مزایای مصرف استاتین ممکن است بیشتر از این خطر باشد و افراد مبتلا به دیابت که از استاتین ها استفاده می‌کنند در معرض خطر بسیار کمتری برای حمله قلبی هستند.
- به ندرت، استفاده از دوز بالای قرص آتورواستاتین می‌تواند باعث شکسته شدن سلول‌های عضلانی و آزاد شدن پروتئینی به نام میوگلوبین در جریان خون شود. این پروتئین می‌تواند منجر به درد شدید عضلانی و آسیب کلیه شود.
- مصرف قرص آتورواستاتین ممکن است باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود. اگر افزایش خفیف بود، می‌توانید به مصرف دارو ادامه دهید. به نظر نمی‌رسد که دوزهای کم تا متوسط استاتین‌ها سطح آنزیم های کبدی را به شدت افزایش دهند.
بهترین زمان مصرف آتورواستاتین
برای خیلی‌ها سوال است که آتورواستاتین را شب مصرف کنند یا روز. در درجه اول بهتر است به توصیه پزشک خود در این مورد عمل کنید. اما اگر پزشک دستورالعملی در مورد زمان مصرف به شما نداده باشد می‌توانید این دارو را در هر زمانی از روز که راحت‌ترید میل نمایید. به علاوه می‌توانید آتورواستاتین را هم با غذا و هم بدون آن مصرف کنید. تنها دقت کنید که آن را هر روز در زمان مشخصی بخورید، این کار سبب می‌شود یادآوری مصرف دارو راحت‌تر شود و ساده‌تر به آن پایبند بمانید.
تداخل و موارد احتیاط هنگام مصرف قرص آتورواستاتین
در شرایط زیر بهتر است از مصرف آتورواستاتین خودداری کرده و با پزشک خود مشورت کنید:
- حساسیت به قرص آتورواستاتین
- بیماری فعال کبدی یا افزایش غیر قابل توضیح ترانس آمیناز
- بودن در دوره بارداری یا شیردهی