انعقاد یا لخته شدن خون، یک فرآیند مهم است که در هنگام جراحت‌ها از خونریزی جلوگیری می‌کند. در این فرآیند، پلاکت‌ها و پروتئین‌های خون با هم همکاری می‌کنند تا خون لخته و خونریزی متوقف شود؛ اما گاهی اوقات بدون اینکه شخص دچار آسیب‌دیدگی شود، لخته‌هایی در داخل عروق تشکیل می‌شوند. این موضوع خطرناک است و نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد.
عوامل زیادی در بروز این مشکل نقش دارند که یکی از آن‌ها ابتلا به سندرم آنتی فسفولیپید (APS) است. در این بیماری، بدن با تولید آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی از جمله Anti Cardiolipin IgG باعث تشکیل لخته و انسداد عروق می‌شود.
APS یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر زنان را درگیر می‌کند. عوارض این بیماری، به محل تشکیل لخته بستگی دارد؛ به عنوان مثال، ایجاد لخته در عروق مغز به سکته مغزی منجر می‌شود. از هر سه مورد سکته مغزی که قبل از ۵۰ سالگی رخ می‌دهد، یک مورد به دلیل ابتلا به APS است.
انعقاد یا لخته شدن خون، یک فرآیند مهم است که در هنگام جراحت‌ها از خونریزی جلوگیری می‌کند. در این فرآیند، پلاکت‌ها و پروتئین‌های خون با هم همکاری می‌کنند تا خون لخته و خونریزی متوقف شود؛ اما گاهی اوقات بدون اینکه شخص دچار آسیب‌دیدگی شود، لخته‌هایی در داخل عروق تشکیل می‌شوند. این موضوع خطرناک است و نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد.
عوامل زیادی در بروز این مشکل نقش دارند که یکی از آن‌ها ابتلا به سندرم آنتی فسفولیپید (APS) است. در این بیماری، بدن با تولید آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی از جمله Anti Cardiolipin IgG باعث تشکیل لخته و انسداد عروق می‌شود.
APS یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر زنان را درگیر می‌کند. عوارض این بیماری، به محل تشکیل لخته بستگی دارد؛ به عنوان مثال، ایجاد لخته در عروق مغز به سکته مغزی منجر می‌شود. از هر سه مورد سکته مغزی که قبل از ۵۰ سالگی رخ می‌دهد، یک مورد به دلیل ابتلا به APS است.
یکی از روش‌هایی که به تشخیص APS کمک می‌کند، اندازه‌گیری Anti Cardiolipin IgG در خون است. در این مقاله از ایده آل مگ شما را با این آنتی بادی و نقش آن در تشخیص بیماریهای مختلف آشنا می‌کنیم.
دلایل ابتلا به سندرم آنتی فسفولیپید
بین ابتلا به سندرم آنتی فسفولیپید و عوامل ژنتیکی ارتباط وجود دارد؛ بنابراین، اگر یکی از اعضای خانواده به این سندرم مبتلا باشد، شما هم در معرض ابتلا به APS قرار دارید. بعد از ژنتیک، عوامل زیر هم احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند:
ابتلا به لوپوس، سندرم شوگرن (Sjogren’s syndrome) و سایر بیماریهای خود ایمنی
ابتلا به هپاتیت C، سفلیس، سیتومگالوویروس (CMV)، پاروویروس B19 و بعضی عفونت‌های دیگر
مصرف داروها از جمله هیدرالازین برای درمان فشارخون بالا و بعضی داروهای ضد صرع
ابتلا به APS ممکن است بدون علامت باشد؛ با این حال، در شرایط زیر احتمال بروز علائم بیشتر است:
چاقی
بارداری
بالا بودن کلسترول خون
بالا بودن فشارخون
مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی
سیگار کشیدن
عدم تحرک برای مدت طولانی (به عنوان مثال بی‌تحرکی در زمان سفر با هواپیما)
از تست Anti Cardiolipin IgG برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟
مهم‌ترین ویژگی بیماری APS، لخته شدن خون در عروق است؛ بنابراین، در بیماریهای ناشی از تشکیل لخته، میزان این اتوآنتی بادی اندازه‌گیری می‌شود:
سکته قلبی
هنگامی که میزان خون در عضله قلب کم می‌شود، سکته قلبی رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، لخته‌های خون عروق را مسدود کرده و خون‌رسانی به قلب را کاهش می‌دهند.
افرادی که دچار سکته قلبی می‌شوند علائمی مثل درد قفسه سینه، درد بازوها، گردن و فک، احساس سنگینی در قفسه سینه، تهوع و تنگی نفس را تجربه می‌کنند. درمان سریع این بیماران به زنده ماندن آن‌ها کمک می‌کند. اگر درمان به موقع انجام نشود، ایست قلبی رخ می‌دهد؛ یعنی عملکرد قلب به طور کامل متوقف می‌شود.
سکته مغزی
سکته مغزی ایسکمیک یا انسدادی، شایع‌ترین نوع سکته مغزی است. این نوع سکته زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون موجب انسداد عروق و کاهش جریان خون در مغز می‌شود.
علائم بیماری بستگی به این دارد که کدام ناحیه از مغز آسیب دیده باشد؛ با این حال، از علائم رایج سکته مغزی می‌توان به فلج، بی‌حسی یا ضعف در یک طرف بدن، اختلال تکلم، گیجی، اختلال بینایی، از دست دادن تعادل، سرگیجه و سردرد شدید اشاره کرد.
ترومبوز ورید عمقی
ترومبوز ورید عمقی (DVT) یک بیماری مهم است که به دلیل تشکیل لخته در وریدهای بزرگ بدن ایجاد می‌شود. معمولا این لخته‌ها در وریدهای پا دیده می‌شوند؛ اما احتمال تشکیل آن‌ها در سایر نقاط بدن هم وجود دارد.
تورم و درد پا و تغییر رنگ پوست به قرمز یا آبی، از علائم این بیماری هستند. اگر لخته خون، ورید بازو را مسدود کند، موجب درد گردن و شانه، تورم بازو یا دست، احساس ضعف در دست و تغییر رنگ پوست به آبی می‌شود.
آمبولی ریه
در این بیماری، لخته خون عروق ریه را مسدود می‌کند و میزان خون و اکسیژن موجود در ریه را کاهش می‌دهد. این بیماری بسیار خطرناک است و به درمان اورژانسی نیاز دارد.
دلایل مختلفی در ابتلا به آمبولی ریه نقش دارند؛ اما معمولا این بیماری در اثر ترومبوز ورید عمقی ایجاد می‌شود. لخته‌های تشکیل شده در وریدهای پا یا بازو از طریق جریان خون به سمت ریه حرکت می‌کنند. این لخته‌ها موجب انسداد عروق ریه، تنگی نفس و درد قفسه سینه می‌شوند.
ترومبوسیتوپنی
وقتی جراحتی در بدن ایجاد می‌شود، پلاکت‌ها به انعقاد خون و قطع خونریزی کمک می‌کنند؛ بنابراین، کاهش این سلول‌ها باعث می‌شود بدن نتواند خونریزی را متوقف کند. به کاهش پلاکت‌های خون «ترومبوسیتوپنی» گفته می‌شود.
ترومبوسیتوپنی یکی از عوارض سندرم آنتی فسفولیپید است. علائم این بیماری از خفیف تا شدید متغیر است. از این علائم می‌توان به خونریزی شدید قاعدگی، خونریزی از بینی یا لثه، وجود خون در مدفوع یا ادرار و استفراغ خونی اشاره کرد.
لوپوس
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است. به عبارت دیگر، حمله سیستم ایمنی به بافت‌های سالم و طبیعی باعث بیماری لوپوس می‌شود. التهاب، تورم و آسیب مفاصل، کلیه‌ها، قلب و ریه‌ها از جمله علائم این بیماری هستند. از علائم آشکار لوپوس می‌توان به بثورات پوستی که به شکل یک پروانه روی گونه‌ها و بینی ظاهر می‌شوند، اشاره کرد.
برای تشخیص بیماریهای روماتیسمی از جمله لوپوس، از آزمایش‌های زیادی استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها اندازه‌گیری Anti Cardiolipin IgG در خون است. میزان این اتوآنتی بادی در بسیاری از مبتلایان به لوپوس بالا است؛ به همین دلیل، در این بیماران احتمال لخته شدن خون و بروز مشکلاتی مثل سکته، آمبولی ریه و سقط جنین زیاد است.
سقط جنین
عوامل زیادی مثل اختلالات کروموزومی جنین، مصرف سیگار و ابتلای مادر به بعضی بیماری‌ها در بروز سقط نقش دارند.
سندرم آنتی فسفولیپید، یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند باعث سقط جنین شود. در زنان مبتلا به این سندرم، لخته‌هایی تشکیل می‌شوند که خون‌رسانی به جفت را مختل می‌کنند؛ به همین دلیل، اندازه‌گیری Anti Cardiolipin IgG می‌تواند به پزشک در پیدا کردن علت سقط کمک کند.
برای انجام تست Anti Cardiolipin IgG چه آمادگی‌هایی لازم است؟
میزان این اتوآنتی بادی در خونی که از ورید بازو گرفته شده، اندازه‌گیری می‌شود. برای این کار، بازو با الکل ضد عفونی و یک باند پلاستیکی به بالای بازو بسته می‌شود تا عروق بهتر دیده شوند؛ سپس خونگیری انجام می‌شود. این تست به آمادگی خاصی از جمله ناشتا بودن یا پیروی از رژیم غذایی خاص نیاز ندارد.
تفسیر نتایج تست Anti Cardiolipin IgG چیست؟
ممکن است در آزمایشگاه‌ها از کیت‌های مختلفی برای اندازه‌گیری این اتوآنتی بادی استفاده شود؛ به همین دلیل، نتایج در آزمایشگاه‌های مختلف با هم متفاوت است.
در بعضی از آزمایشگاه‌ها، Anti Cardiolipin IgG کمتر از ۱۰ نشان‌دهنده عدم ابتلا به سندرم آنتی فسفولیپید است. این نتیجه به صورت منفی (negative) در برگه آزمایش درج می‌شود.
افزایش Anti Cardiolipin IgG
اگر آنتی کاردیولیپین IgG بین ۱۰ تا ۲۰ باشد، نتیجه حد مرز (borderline) و اگر بالاتر از ۲۰ باشد، نتیجه مثبت (posetive) تفسیر می‌شود.
عوامل مختلفی می‌توانند به صورت کاذب و موقتی باعث مثبت شدن تست شوند؛ به همین دلیل، باید ۱۲ هفته بعد از آزمایش اول دوباره این تست تکرار شود. اگر در هر دو آزمایش مقدار Anti Cardiolipin IgG بالا بود و بیمار سابقه مشکلاتی مثل سکته مغزی یا سقط جنین را داشت، ابتلا به APS ثابت می‌شود.
چه داروهایی روی تست Anti Cardiolipin IgG تاثیر می‌گذارند؟
داروهای کلرپرومازین، پروکائین‌آمید، فنی‌توئین، پنی‌سیلین، هیدرالازین و کینیدین روی نتیجه تست اثر دارند؛ به طوری که، مصرف آن‌ها به نتیجه مثبت کاذب منجر می‌شود.