سرخجه که با نام‌های «سرخک آلمانی» یا «سرخک سه روزه» نیز شناخته می‌شود، بیماری ویروسی است که اغلب جدی گرفته نمی‌شود. این بیماری معمولاً باعث بروز تب و راش گذرا در کودکان و بزرگسالانی می‌شود که آلوده به ویروس هستند. اما ابتلای خانم‌های باردار در طی سه‌ماهه اول حاملگی مسئله‌ای جدی است زیرا می‌تواند منجر به سقط، مرده‌زایی و نقایص مادرزادی جنین مانند کَری، میکروسفالی، و نقایص قلبی شود.
بنابراین برای خانم‌هایی که قصد حاملگی دارند انجام این آزمایش برای تعیین استعداد ابتلاء و یا ایمنی در برابر ابتلاء به سرخجه اهمیت خاصی دارد. در صورت عفونت در ماه اول حاملگی احتمال ناهنجاری در جنین به ۸۰% می‌رسد. در حالیکه این میزان در شیرخوارانی که در سه ماهه سوم بارداری به بیماری مبتلا شده‌اند به ۱۵% تقلیل می‌یابد.
- نوع نمونه قابل اندازه‌گیری:
سرم
شرایط پیش از آزمایش:
این آزمایش نیازی به ناشتا بودن و یا محدودیت خاص در رژیم غذایی ندارد.
نمونه‌گیری باید در نوبت اول ۳ روز پس از ظهور بثورات جلدی، و در نوبت دوم، ۲ تا ۳ هفته بعد (در دوره نقاهت) انجام شود.
زمان تقریبی اعلام نتیجه:
سه روز
روش انجام:
الایزا و مولکولی
اسامی دیگر:
MMRV, RBG, RUB IgG Serum, Rubella, Serol Rubella (S), German Measles, Three-Day Measles, 3-Day Measle
علل تجویز آزمایش
- تشخیص آزمایشگاهی عفونت ویروس واریسلا زوستر (VZV)
- تعیین میزان پاسخ ایمنی افرادی که واکسینه شده‌اند.
- ثبت و مستند کردن ابتلا به عفونت ویروس واریسلا زوستر در گذشته در افرادی که سابقه ایمن‌سازی (واکسیناسیون) به این ویروس را نداشته‌اند.
- تشخیص عفونت زونا در بزرگسالان
آزمایش‌های تکمیلی
TORCH, Antibody tests, Measles and Mumps
عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی
← به علت طولانی بودن زمان تعیین موارد مثبت، معمولا ایزولاسیون ویروس روبلا کمک ناچیزی به تشخیص روبلا خواهد کرد.
← نمونه‌های سرمی جمع‌آوری شده در اوایل فاز حاد بیماری یا بلافاصله پس از واکسیناسیون ممکن است در روش‌های سرولوژیک در تعیین کلاس آنتی‌بادی‌های IgG و IgM منفی باشد.
اطلاعات بیشتر
ویروس از طریق دستگاه تنفسی انتقال می‌یابد و تکثیر آن در اپیتلیوم دستگاه تنفسی فوقانی است. از طریق خون به نواحی مختلف از قبیل پوست رفته و ایجاد راش‌های جلدی می‌کند. دوره نهفته بیماری ۱۴ تا ۲۱روز است و پس از آن راش‌های پوستی تظاهر می‌یابند. همزمان با بروز راش‌ها، آنتی‌بادی‌های ضد سرخجه در سرم افراد آلوده ظاهر می‌شود. آنتی‌بادی‌های اولیه از کلاس IgM و به‌تدریج با IgG جایگزین می‌شود. این بیماری از یک هفته قبل تا ۱۴ روز پس از ظهور راش‌ها واگیردار است. نوزادانی که از مادران ایمن متولد می‌شوند، آنتی‌بادی ضد سرخجه از نوع IgG که از جفت عبور می‌کند را از مادر دریافت می‌کنند. این آنتی‌بادی‌ها نوزاد را به مدت ۶ ماه در برابر بیماری محافظت می‌کنند.
IgG مثبت همراه با IgM مثبت: نشان‌دهنده عفونت اخیر به ویروس سرخجه است. این نتیجه به‌تنهایی برای تشخیص عفونت سرخجه کافی نیست و باید در چهارچوب تظاهرات بالینی تفسیر شود.
IgG مثبت همراه با IgM منفی: نشان‌دهنده واکسیناسیون و یا عفونت پیشین به ویروس سرخجه است. این افراد نسبت به عفونت مجدد مصونیت دارند.
IgG منفی به همراه IgM منفی: نشان‌دهنده در معرض قرار نگرفتن فرد به ویروس سرخجه و عدم‌ایمنی است. با این وجود، یک نتیجه منفی ابتلا به عفونت سرخجه و یا پاسخ به واکسیناسیون را رد نمی‌کند زیرا ممکن است نمونه‌گیری قبل از ظهور آنتی‌بادی در خون گرفته شده باشد. نتایج منفی (۹>) مشکوک به عفونت اخیر و یا پس از واکسیناسیون برای ارزیابی پاسخ سیستم ایمنی می‌بایست طی ۲ الی ۳ هفته بعد تکرار شود. نتایج مشکوک (۹-۱۱) باید با انجام آزمایش نمونه‌ای جدید در طی۱۰ تا ۱۴ روز بعد پیگیری شود.
IgM نرمال: فقدان عفونت
IgM بالا: عفونت فعال یا عفونت مادرزادی
- افزایش ۴ برابری تیتر IgM به همراه IgG اختصاصی بر علیه سرخجه، نشان‌دهنده عفونت اخیر (فعال) است.
- به دلیل انکوباسیون طولانی مدت کِشت ویروس برای مشاهده نتایج مثبت و مشکلات در جداسازی ویروس، روش‌های سرولوژیک با حساسیت و اختصاصیت بالا از اهمیت خاصی برخوردارند.