آزمایش اسید اوریک چیست؟
آزمایش اسید اوریک آزمایشی است که برای تعیین سلامت کلیه‌ها انجام می‌شود. اسید اوریک یک ترکیب نیتروژنی است که در نتیجه تجزیه نهایی کاتابولیسم پورین (Purine catabolism) تولید می‌شود. ۲۵ درصد اسید اوریک از طریق روده و ۷۵ درصد آن از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. سطوح بالای اسید اوریک (هایپراوریسمی) می‌تواند نشان دهنده نقرس باشد. نقرس نوعی آرتریت ناشی از رسوب کریستال‌های اسید اوریک در بافت اطراف مفصل است
هدف آزمایش Uric acid
هدف از انجام آزمایش uric acid، تشخیص مقدار اسید اوریک موجود در فرد آزمایش دهنده است. مقدار بالای اسید اوریک خون می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌هایی مانند نقرس و مقادیر پایین آن می‌تواند نتیجه پایش مقدار اسید اوریک خون در بیماران تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی باشد. برای انجام آزمایش اسید اوریک خون، نیاز است تا فرد آزمایش دهنده، بین ۸-۱۰ ساعت قبل از انجام آزمایش، ناشتا باشد.
آزمایش Uric acid چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش اسید اوریک هم با نمونه خون و هم با نمونه ادرار انجام می‌شود. برای آزمایش اوریک اسید ادرار ممکن است نیاز باشد تا یک نمونه ادرار ۲۴ ساعته جمع‌آوری شود. البته به جز نمونه خون و نمونه ادرار، این آزمایش با مایعات بدن از جمله مایع مغزی نخاعی یا مایع مفصلی نیز قابل انجام است.
برای دستیابی به نتیجه دقیق و موثق لازم است بیمار ناشتا باشد و شب قبل غذا با پروتئین بالا مصرف نکرده باشد.
مقدار نرمال اسید اوریک
با نگاه به جدول زیر به راحتی می‌توانید با مقادیر نرمال اسید اوریک آشنا شوید.
| محدوده مرجع | جنسیت |
| ۲/۸ – ۶/۳ | آقایان |
| ۴/۶ – ۲/۳ | بانوان |
| ۲/۵ – ۲/۲ | کودکان |
نتیجه‌ای که از آزمایش اسید اوریک به دست می‌آید، در تشخیص و مدیریت بیماری سنگ کلیه و نقرس موثر است و تاثیر مستقیم دارد. البته وجود مقدار معینی اوریک اسید در خون کاملا طبیعی و بلامانع است؛ مشکل زمانی آغاز می‌شود که مقدار این ماده در خون از حد طبیعی خارج شود. با توجه به اینکه آزمایش اسید اوریک با نمونه خون انجام شده است یا نمونه ادرار، تفسیر آن متفاوت است؛ اما معمولا نتیجه هر دو آزمایش هم پوشانی دارند و یکدیگر را تکمیل می‌کنند.
علائم اسید اوریک بالا
گرچه بالا بودن اسید اوریک ممکن است در ابتدا بدون علامت باشد، اما وقتی بیمار با مشکلات زیر روبه رو می‌شود، افزایش اوریک اسید در بدن با نشانه‌های زیر خود را نشان می‌دهد:
- نقرس
- سنگ‌های اسید اوریکی در مجاری ادراری
- رسوبات اسید اوریکی در کلیه‌ها
- رسوبات اسید اوریکی در بافت‌های نرم
برای ثبت درخواست آزمایش اوریک اسید در منزل بر روی دکمه تماس زیر کلیک کنید.
اسید اوریک بالا نشانه چیست؟
اگر میزان مجاز اسید اوریک خون تغییر پیدا کند و عدد آن بالا برود می‌تواند به دلایل زیر باشد:
- دیابت
- نقرس، که شامل حملات مکرر آرتریت حاد است.
- شیمی درمانی
- اختلالات مغز استخوان، مانند سرطان خون
- رژیم غذایی سرشار از پورین (Purine)
- کم کاری پاراتیروئید، که نشان‌دهنده عملکرد ضعیف پاراتیروئید است.
- اختلالات کلیوی: مانند نارسایی حاد کلیه
- سنگ کلیه
- مولتیپل میلوما (Multiple myeloma)
- سرطان متاستاز
چه غذاهایی اسید اوریک خون را بالا می‌برند؟
زیاده‌روی در مصرف غذاهای زیر می‌تواند منجر به افزایش سطح اسید اوریک خون شود:
- مواد غذایی سرشار از پورین مانند جگر، قلوه، دنبلان و اندام‌های دیگر
- گوشت گاو و گوسفند
- ماهی های چرب و غذاهای دریایی مانند ساردین، تن، میگو و خرچنگ
- سوسیس
- پنیرهای بسیار تخمیر شده
- سبزیجاتی نظیر مارچوبه، نخود فرنگی، اسفناج و گوجه فرنگی (مصرف این سبزیجات یک یا دو بار در هفته معقول است)
- غذاهای چرب
- فروکتوز و نوشیدنی‌های شیرین؛ مانند نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی
- الکل
درمان اسید اوریک بالای خون
با توجه به اختلال و مشکلی که مقادیر بالای اسید اوریک در بدن ایجاد کرده است، مسیر درمان متفاوت است. در واقع هم باید مشکل ناشی از اسید اوریک بالا درمان شود و هم باید میزان اسید اوریک در بدن کاهش پیدا کند. بدیهی است که پزشک برای هر مشکل چاره جداگانه‌ای می‌اندیشد. اما خودِ بیمار با رعایت رژیم غذایی مناسب و سالم می‌تواند میزان اسید اوریک بدن را کاهش دهد و کنترل کند تا در نتیجه این کاهش بسیاری دیگر از مشکلات نیز مرتفع شوند.
اقدامات زیر برای کاهش اسید اوریک بسیار مناسب هستند:
- کنترل یبوست
- کنترل وزن
- مصرف روزانه میوه‌های تازه، سبزی، محصولات سبوس‌دا‌ر و حبوبات
- مصرف روزانه لبنیات کم‌چرب
- کنترل پروتئین موجود در مواد غذایی
- عدم استفاده از احشا و ماهی‌های کنسرو مانند ساردین در روغن
- مصرف نکردن بیش از ۱۰۰ گرم گوشت در طی روز (قرمز یا سفید)
- اجتناب از مصرف مشروبات الکلی
- خوردن مواد غذایی کم‌چرب
- نوشیدن روزانه مایعات کم‌کالری مانند آب، دمنوش‌ها و آب میوه طبیعی
- قطع مصرف داروهایی که ممکن است اسید اوریک خون را بالا ببرند.