قارچ سیاه، علایم، عوارض و درمان آن
این روزها COVID-19 منجر به افزایش موارد عفونت قارچی کشنده به نام موکورمیکوزیس شده است که در بین مردم به عنوان “قارچ سیاه” شناخته می‌شود. این عفونت به همان اندازه خطرناک است که رسانه‌ها آن را به تصویر کشیده‌اند؛ اما روایت‌های متعددی در مورد منابع احتمالی عفونت و درمان بیماری قارچ سیاه در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.
همه داده ها و آمارها بر اساس اطلاعات عمومی موجود در زمان انتشار است. برخی از اطلاعات ممکن است قدیمی باشند.
سیستم ایمنی بدن ما معمولاً با این دست از قارچ‌ها مقابله کرده و آن را شکست می‌دهد، اما دیابت، COVID-19 و درمان با استروئید می‌تواند ایمنی فرد را تا حدی تضعیف کند که این میکروارگانیسم ها بتوانند جای پای خود را در بدن محکم کنند.
بیماری قارچ سیاه چیست؟
این بیماری که به دنبال کرونای منحوس ورد زبان جهانیان شده قارچ سیاه نام دارد. عامل این بیماری کپک موکور است.این کپک معمولا در خاک، گیاهان،کود حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات فاسد وجود دارد. موکورمایکوزیس یا همان کپک موکور در اغلب کشورها از جمله: استرالیا،هند و آمریکا مشاهده شده است. این عفونت می‌تواند در بیمارستان‌ها از بیماران آسیب پذیر پیوندی (وقتی که کپک‌ها روی ملحفه بیمارستان قرار می‌گیرند) از طریق سیستم‌های تهویه منتقل شود.
قارچ سیاه کرونا چیست؟
عفونت‌های قارچی، از جمله قارچ سیاه، آسپرژیلوز و کاندیدیاز در بیمارانی گزارش شده است که به کویید ۱۹ مبتلا هستند یا روند بهبودی این بیماری به سپری می‌کنند.
این بیماری بیشتر در افرادی یافت می‌شود که یا بیماری زمینه‌ای دارند یا نقص سیستم ایمنی! البته ممکن است برخی از بیماران با ابتلا به کووید ۱۹، سیستم ایمنی‌شان تا حدی ضعیف شود که به این عفونت قارچی نیز مبتلا شوند.
درواقع، این عفونت قارچی بیشتر مواقع سینوس‌ها، ریه، پوست و مغز را درگیر می‌کند.
با توجه به اطلاعات موجود و گفته‌ی متخصصان، این نوع کپک از راه سینوس وارد بدن انسان‌ها شده و در آن‌جا شروع به رسوب کرده و به سر بیمار راه پیدا می‌کند. زمانی‌که سیستم ایمنی افراد نتواند این کپک را کنترل و دفع کند، به پایه مغز حمله کرده و مشکلات خطرآفرینی را به وجود می‌آورند. لازم به ذکر است که در بیشتر مواقع سیستم ایمنی بدن قادر به دفع این نوع آلودگی قارچی هست و تنها کسانی را به شدت درگیر می‌کند که سیستم ایمنی به شدت ضعیف داشته یا بیماران سرطانی باشند.
علائم بیماری قارچ سیاه
این علایم بستگی به بخشی از بدن که قارچ در آن رشد می‌کند دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- سرفه
- سینه درد
- تنگی نفس
- تورم در یک سمت صورت
- سردرد
- گرفتگی سینوس
- ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
- شکم درد
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی گوارشی
- خون در مدفوع
- اسهال
در صورتی که پوست تحت تاثیر این قارچ قرار گرفته و آلوده شده باشد، آن قسمت ممکن است تاول زده قرمز یا متورم شود! یا حتی امکان دارد دردناک شود.
لازم به ذکر است که این عفونت می‌تواند از طریق خون به سایر نقاط بدن گسترش یابد که تحت عنوان موکورمایکوزیس شناخته می‌شود. در زمان وقوع عفونت، قارچ توانایی این را دارد که به اندام‌هایی مانند طحال و قلب گسترش یابد.در موارد شدید بیماری، فرد ممکن است تغییرات روانی را تجربه کرده یا گرفتار کما یا فوت شود.
انواع عفونت بیماری قارچ سیاه
با توجه به تحقیقات موجود ۵ فرم بالینی برای قارچ سیاه وجود دارد که از این تعداد عفونت‌های سینوسی،مغزی و ریوی شایع‌ترین این موارد هستند. یک علامت قارچ سیاه، شروع سریع نکروز بافتی با تب یا حتی بدون تب است! نکروز در واقع به مرگ بافتی گفته شده که با حمله کپک به رگ‌های خونی و ترومبوز ایجاد می‌شود.
عوارض قارچ سیاه
از جمله عوارض موکورمایکوزیس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نابینایی
- لخته‌های خون یا رگ‌های خونی مسدود شده
- آسیب عصبی
- در صورتی که موکورمایکوزیس درمان نشود می‌توان موجب مرگ شود. اما این که کدام قسمت بدن درگیر این بیماری شده احتمال وقوع مرگ را تعیین می‌کند.
چه افرادی به بیماری قارچ سیاه مبتلا می‌شوند؟
از آن‌جایی‌که موکورمایکوزیس یک بیماری نادر است، بیشتر در بین افرادی که بهداشت فردی و محیطی را رعایت نکرده یا افرادی دیده می‌شود که داروهایشان، سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف کرده است. افرادی که بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند در زیر شرح داده شده است:
۱. افرادی که دیابت دارند (به ویژه باکتواسیدوز دیابتی که باعث مرگ و اغما می‌شود)
۲. افراد مبتلا به سرطان
۳. افرادی که در آن‌ها پیوند عضو صورت گرفته است
۴. افرادی که در آن‌ها پیوند سلول‌های بنیادی صورت گرفته باشد
۵. افراد مبتلا به «نوتروپنی» (Neutropenia) یعنی تعداد گلبول‌های سفید خون در آن‌ها کم است
۶. افرادی که به صورت طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده کرده‌اند
۷. افرادی که به صورت طولانی مدت داروی تزریقی مصرف کرده‌اند
۸. افراد دارای آهن زیادی در بدن (یا مبتلا به هموکروماتوز)
۹. نارس بودن و وزن کم هنگام تولد (برای موکورمایکوزیس دستگاه گوارش نوزادان)
داروی موکور چیست ؟
برای موکور 2 داروی ضد قارچ قوی وجود دارد. نخست آمفوتریسین بی (Amphotericin B) و دیگری کاسپوفونژین (Caspofungin). داروهای دیگر در تکمیل این دو دارو را پزشک متخصص به شما ارائه می کند. پس طی دوره درمان بیمار شربت نوکسافیل 40 (NOXAFIL) را مصرف می کند که این دارو نیز ضدقارچ می باشد.
یک نکته بسیار بسیار بسیار مهم را در نظر داشته باشد. داروی آمفوتریسین بی بصورت آمپول 50 میلی گرم پودر برای تهیه محلول تزریقی هست. اما آیا یک عدد برای بیمار شما کافی است ؟ خیر ! پزشک ما در شهرستان از این موضوع مطلع نبود و طی 9 روز تنها 11 عدد از این دارو به بیمار ما بصورت تزریق در سرم داده شد ! (این که از نوع ایرانی این دارو استفاده شد را فاکتور میگیریم چون در شهرستان درمان می شد و بیمارستان دولتی)
بیمار ما در بیمارستان تهران پس از ویزیت پزشک متخصص عفونی باید روزی 7 عدد آمپول دریافت می کرد! (در شهرستان روزی 1 عدد می گرفت) یعنی فرض کنید سردرد دارید و قرص کدئین را 7 قسمت کنید و مصرف کنید. خوب میشوید؟ خیر ! فقط دارو مصرف کردید، همین !
داروی آمفوتریسین بسیار قوی هست. دوره درمان حداقل 3 هفته هست. در نظر بگیرید آمفوتریسین ایرانی ممکن هست پاسخگوی شما باشد اما درمان این بیماری تنها امفوتریسین ساخت شرکت آمبیزوم (AmBisome) هست.
در اول درمان خیلی ها ما را از پیدا نشدن این دارو ترساندند اما به لطف خدا براحتی در داروخانه هایی که در ذیل همین متن اعلام میکنیم پیدا می کنید.
فقط توجه داشته باشید به دلیل نایاب بودن و گران بودن این داروها اگر بخواهید با دفترچه بیمه آن ها را خرید کنید باید مراحلی را طی کنید که آن را هم ذیل همین صفحه به شما اطلاع می دهیم.