Toxoplasma

آزمایش آنتی بادی IgG و IgM توکسوپلاسما، آزمایش آنتی بادی توکسوپلاسموز

Toxoplasma antibody titer , Toxoplasmosis Testing , Toxoplasma IgM and IgA antibodies

نکاتی در ارتباط با توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) عبارت است از یک عفونت انگلی ناشی از انگل توکسوپلاسما گوندی که در انسان‌ها و بسیاری از گونه‌های پستانداران و پرندگان ایجاد می‌شود. توکسوپلاسما گوندی یک انگل تک یاخته داخل سلولی اجباری می باشد که باعث عفونت های شدید در انسان و حیوانات اهلی می شود.

در طول چند هفته اول پس از قرار گرفتن در معرض بیماری، عفونت به طور معمول باعث ایجاد یک بیماری خفیف مانند آنفلوآنزا می‌شود. انگل به ندرت باعث هر گونه نشانه در افراد بزرگسال و سالم می‌شود در افرادی که سیستم ایمنی آنها طبیعی است، عفونت حاد ممکن است بدون علامت بوده و یا باعث لنفادنوپاتی شده و در مواردی نیز ممکن است با آسیب قابل توجه به ارگا ن ها همر اه باشد.
با این حال افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بدن، مانند بیماران مبتلا به ایدز و یا زنان باردار، ممکن است به طور جدی بیمار شوند و گاهی اوقات حتی می‌تواند کشنده باشد
این انگل می‌تواند باعث آنسفالیت (التهاب مغز) و بیماری‌های عصبی شود و می‌تواند قلب، کبد، گوش داخلی و چشم را تحت تأثیر قرار دهد.

تحقیقات اخیر توکسوپلاسموز را با خودکشی، اختلال نقص توجه بیش فعالی، اختلال وسواسی جبری، و اسکیزوفرنی مرتبط دانسته است.

بروز بیماری

بیماری به چند شکل در انسان بروز می‌کند: ۱. توکسوپلاسموز مادرزادی (از مادر دچار عفونت به جنین منتقل می‌گردد).

۲. توکسوپلاسموز چشمی (رتینوکوروئیدیت نیز خوانده می‌شود که معمولاً حاصل توکسوپلاسموز مادرزادی است ولی علایم ممکن است در جوانی ایجاد شوند).

۳. توکسوپلاسموز حاد در فرد سالم.

۴. توکسوپلاسموز حاد در فرد دچار نقص ایمنی (افراد مبتلا به ایدز یا سرطان یا افرادی که داروهای سرکوبگر ایمنی مصرف می‌کنند).

۵. توکسوپلاسموز نهفته (بخصوص در افراد دچار ضعف ایمنی) بیماری بدون اینکه علامت واضحی داشته باشد پیشرفت می‌کند. برادی زوئیتها وجود دارند. کیست در مغز یا عضلات تشکیل می‌شود.

انتقال بیماری

توکسوپلاسما گوندی معمولاً به یکی از روش‌های زیر منتقل می‌گردد:

۱. خوردن گوشت‌های خوب پخته نشده حیوانات بیمار

۲. گربه‌های حامل میکروب می‌توانند آن را از مدفوع خود دفع کنند؛ فردی که با بی‌دقتی به مدفوع گربه دست می‌زند و دست خود را نمی‌شوید، ممکن است دچار عفونت گردد.

۳. انتقال خون از بیمار به فرد سالم

۴. زن بارداری که دچار عفونت می‌گردد، می‌تواند آن را به جنین منتقل کند (غالباً با گرفتاری شدید جنین). اگر مادری‌ در هنگام بارداری‌ برای ‌اولین‌ بار مبتلا به‌ توکسوپلاسموز شود احتمال‌ دارد‌ جنین‌ نیز مبتلا شود.

– اگر در سه‌ ماهه‌ اول‌ بارداری‌‌ مادر مبتلا شود با عبور انگل‌ ازجفت‌ و رسیدن‌ به‌ جنین‌ در اغلب ‌موارد عوارض‌ وخیم‌ یا سقط جنین‌ بروز خواهد کرد.

– در صورت انتقال انگل در سه ماهه دوم با علائم چشمی مثل جدا شدن پرده شبکیه (retinochoroiditis)، میکروسفالی و عقب‌ ماندگی‌ ذهنی‌ مشاهده می شود.

– انتقال آن در سه ماهه سوم سبب لنفادنوپاتی، هپاتواسپلنومگالی، هپاتومگالی، اختلالات چشمی (استرابیسم یا لوچی) و ضایعات کلیسیفیه در مغز از علایم‌ مهم‌ توکسوپلاسموز‌ مادرزادی در سه ماهه سوم محسوب‌ می‌شوند.

5. در افراد با ایمنی تضعیف شده بیماری خطرناکتر است.

علایم شایع

معمولاً ۹۰٪-۸۰٪ افراد آلوده بدون علامت هستند، در افراد بیمار تب، تورم غدد لنفاوی، خستگی، درد عضلانی، گلودرد، رتینیت (التهاب شبکیه)، بثورات جلدی (گاهی) داریم.

تشخیص شامل شرح حال طبی، معاینه فیزیکی و بررسی‌های آزمایشگاهی خون برای تشخیص عفونت است.

در خون معمولاً سطح آنتی بادی علیه توکسوپلاسما (آنتی بادی از کلاس IgM و IgG) اندازه‌گیری می‌شود.

تشخیص

آزمایش‌هاى سرولوژى در تشخیص توکسوپلاسموز عملى و متداول هستند، ولى این روش‌ها اطلاعات غیرمستقیم بدست مى‌دهند که باید به‌دقت تفسیر شوند. چون پادتن توکسوپلاسما در خون بسیارى از جمعیت‌هاى انسانى وجود دارد، یک آزمایش سرولوژى مثبت به‌ تنهائى نشان‌دهنده عفونت موجود نیست، بلکه آلودگى‌هاى مربوط به گذشته را نیز نشان مى‌دهد.

به این جهت وجود پادتن توکسوپلاسما در خون نمى‌تواند دلیل وجود بیمارى توکسوپلاسموز باشد. از طرف دیگر، بالابودن میزان عیار پادتن توکسوپلاسما در خون اگرچه راهنماى مناسبى براى ارزیابى‌هاى تشخیص است، ولى جهت اثبات بیمارى حاد توکسوپلاسموز کافى نیست. اگر یک آزمایش سرولوژى معتبر دوباره در فاصلهٔ چند روز روى نمونه‌هاى سرم خون یک بیمار بعمل آید و درنوبت دوم میزان عیار پادتن به‌مقدار قابل توجهى بالا رفته باشد، عفونت حاد توکسوپلاسموز را مشخص مى‌نماید، ولى عیارهاى ثابت و پائین‌رونده عفونت‌هاى گذشته را نشان مى‌دهند.

در نوزادان درصورت شك بالینی به توكسوپلاسموز، ابتدا باید مورد بررسی قرار گیرد و سپس اقدامات درمانی را جهت وی آغاز نمود. تشخیص بیماری توكسپلاسموز در نوزاد با بررسی IgM اختصاصی توكسوپلاسموز می باشد. چرا كه IgG از جفت عبور می كند و درصورت ابتلا قبلی مادر، در نوزاد نیز مثبت می شود. حساسیت تستIgM، 80 % است ولی از لحاظ اختصاصی بودن مطمئن است.

در دوران جنینی زمان ابتلاء جنین به توکسوپلاسما اهمیت زیادی دارد چرا که ابتلاء جنین در سه ماهه اول ممكن است نوزاد را به علائم میكروسفالی یا هیدرو سفالی دچار كند اما ابتلاء جنین در سه ماهه سوم بارداری بیشتر با اختلالات چشمی و كوریورتینیت (Chorioretinitis) همراه است.

شرایط نمونه گیری

این آزمایش نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی ندارد.

تفسیر آزمایش

Toxoplasma gondii یک انگل پروتوزوایی درون سلولی اجباری می باشد که انسان و سایر پستانداران را آلوده می‏ کند. حضور آنتی بادی IgM در سرم نشان دهنده توکسوپلاسموز فعال است اما افزایش تیتر آنتی IgM در بیماران دچار نقص ایمنی مشاهده نمی شود. همچنین سطوح افزایش یافته IgM امکان دارد از یک عفونت حاد که در زمان های پیش (مثلا 1 سال قبل) رخ داده است باقی بماند. سطح آنتی بادی IgG به تنهایی نشانگر قرار گرفتن در معرض قبلی به توکسوپلاسما (اخیر یا گذشته) می باشد. از یک نتیجه مثبت IgG نباید به تنهایی جهت تشخیص عفونت اخیر استفاده شود.

مقادیر آنتی بادی بالارونده IgG به همراه IgM از منفی به مثبت نشانگر عفونت اخیر توکسوپلاسما گوندی می باشد. IgM منفی به همراه IgG منفی نشان دهنده در معرض قرار نگرفتن فرد به ویروس Toxo و عدم ایمنی می باشد. با این حال یک نتیجه منفی ابتلا به عفونت Toxo و یا پاسخ به واکسیناسیون را هرگز رد نمی کند، زیرا ممکن است نمونه گیری قبل از پیدایش آنتی بادی در خون انجام شده باشد. سطوح IgG نمونه بیماران در طی مرحله اولیه عفونت حاد (قبل از پیدایش آنتی بادی در خون) ممکن است کمتر از 9 IU/mL باشد.

نتیجه مثبت IgG نباید به تنهایی دلیل بر تشخیص عفونت اخیر باشد. نتایج می بایست در رابطه با تظاهرات بالینی، تاریخچه بیمار و سایر یافته های آزمایشگاهی باشد. سطوح IgG برای تشخیص عفونت در نوزادان کمتر از 6 ماه مفید نمی باشد. آنتی بادی IgG در این گروه سنی معمولا به خاطر انتقال غیر فعال از مادر به نوزاد است. خصوصیات عملکردی این آزمایش در اشخاص با نقص سیستم ایمنی مورد ارزیابی و سنجش قرار نگرفته است و همچنین برای نمونه خون بند ناف و آزمایش نوزادان تعیین نشده است. نمونه هایی که مشکوک گزارش شده اند امکان دارد که سطوح بسیار پایین از IgM مثبت داشته باشند. در این موارد نمونه دوم باید 10-14 روز بعد گرفته شود و تست مجددا تکرار گردد

داروها و عوامل مداخله گر

فاکتور روماتوئیدی، آنتی بادی های ضد هسته ای (Antinuclear antibodies) و سایر عفونت های فعال مادرزادی می توانند باعث نتایج مثبت کاذب بشوند. نمونه های شدیدا همولیز و لیپمیک و همچنین وجود فیلامان های فیبرین می توانند در آزمایش تداخل ایجاد کنند.