پیوگلیتازون چیست؟
پیوگلیتازون یکی از داروهای دیابت است که به شکل قرص تولید می‌شود. این دارو برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاربرد دارد. افرادی که مبتلا به دیابت نوع ۱ هستند، نمی‌توانند از این دارو استفاده کنند. قرص پیوگلیتازون از دسته داروهای تیازولیدین دیون‌ها است و روی انسولین تاثیر می‌گذارد.
در کنار مصرف این دارو باید به رژیم غذایی و ورزش اهمیت دهید. در این صورت تاثیر دارو بهتر بوده و قند خون تنظیم می‌شود. ممکن است پزشک آن را به‌تنهایی یا همراه با داروهای دیگر مانند انسولین یا متفورمین تجویز کند.
نحوه مصرف پیوگلیتازون
برای اطلاع از نحوه مصرف این دارو باید با پزشک خود مشورت کنید. همچنین لازم است دستورالعمل روی جعبه را بخوانید. معمولا قرص پیوگلیتازون یک بار در روز و گاهی دو بار مصرف می‌شود. می‌توانید قرص را همراه یا بدون غذا استفاده کنید. دارو باید در زمان مشخصی مصرف شود تا بهترین تاثیر را ایجاد کند.
بدون مشورت با پزشک دوز دارو را تغییر ندهید. ممکن است پزشک از دوزهای پایین شروع کند و هر چند هفته یک بار باتوجه‌به سن و پاسخ درمانی دوز دارو را افزایش دهد.
بلافاصله بعد از مصرف قرص پیوگلیتازون تاثیر آن دیده نمی‌شود. معمولا حدود ۲ هفته طول می‌کشد تا قند خون شما کاهش پیدا کند. بعد از ۲ تا ۳ ماه می‌توانید بالاترین تاثیر دارو را احساس کنید. به‌هیچ‌وجه بدون مشورت با پزشک دارو را قطع نکنید.
اگر بعد از مصرف این دارو قند خون شما تنظیم نشد و خیلی بالا یا خیلی پایین بود، حتما به پزشک اطلاع دهید. ممکن است داروی دیگری جایگزین شود یا دوز دارو تغییر کند.
در صورت فراموشی مصرف پیوگلیتازون چه کنیم؟
اگر برای یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری در همان روز مصرف کنید. اما اگر نزدیک به زمان دوز بعدی دارو بود، آن را نادیده بگیرید. به‌هیچ‌وجه دوز دارو را دوبرابر نکنید.
مصرف بیش از حد پیوگلیتازون
مصرف بیش از حد این دارو ممکن است باعث مشکلات جدی مانند مشکلات تنفسی، ازدست‌دادن هوشیاری، سرگیجه یا غش کردن شود. در این شرایط باید سریعا با اورژانس تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.
موارد مصرف و دوز مصرفی پیوگلیتازون
داروی پیوگلیتازون به شکل قرص بوده و برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت تجویز می‌شود. تنها افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توانند از این دارو سود ببرند. مقدار دوز مصرفی به سن، شرایط پزشکی و پاسخ درمانی بستگی دارد. دوز مصرفی باید توسط پزشک تعیین شود. معمولا پزشک برای بزرگسالان دوز دارو را به شکل زیر تعیین می‌کند. دوز مصرفی کودکان باید توسط پزشک تعیین شود.
- مقدار دوز اولیه: یک بار در روز باید قرص پیوگلیتازون ۱۵ یا قرص پیوگلیتازون ۳۰ را مصرف کنید.
- مقدار افزایش دوز: هر دو هفته یک بار پزشک باتوجه‌به پاسخ درمانی ممکن است مقدار دوز را کمی افزایش دهد.
- حداکثر دوز: معمولا نباید بیشتر از یک قرص پیوگلیتازون ۴۵ در روز مصرف کنید.
عوارض جانبی پیوگلیتازون
برخی از عوارض جانبی قرص پیوگلیتازون رایج بوده و ممکن است در هفته‌های اول آنها را تجربه کنید. اگر این عوارض بعد از مدتی بهبود پیدا نکرد یا بدتر شد، حتما به پزشک اطلاع دهید. عوارض رایج این دارو عبارتند از:
- سردرد
- درد عضلانی
- درد بازو و پاها
- گلودرد
- نفخ
- افزایش وزن
- مشکلات دندانی.
در مواقع نادر ممکن است عوارض قرص پیوگلیتازون جدی باشد. در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. عوارض جدی می‌تواند شامل موارد زیر باشد.
- تغییرات بینایی
- ازدست‌دادن بینایی
- تکرر ادرار یا ادرار همراه با درد
- ادرار تیره یا تغییر رنگ آن
- خون در ادرار
- درد کمر و شکم.
داروی پیوگلیتازون در مواقع نادر ممکن است باعث بیماری کبدی شود. در صورت بروز علائمی مانند تهوع و استفراغ، ادرار تیره و زردی پوست حتما به پزشک مراجعه کنید.
این دارو باعث افت شدید قند خون نمی‌شود. اما اگر آن را همراه با سایر داروهای دیابت مصرف کنید، غذای کافی نخورید یا ورزش سنگین انجام دهید، احتمال افت قند خون وجود خواهد داشت.
موارد احتیاط پیوگلیتازون
قبل از مصرف این دارو باید به مواردی توجه داشته باشید. برخی شرایط باعث بروز عوارض جانبی بیشتری شده یا تاثیر دارو را کاهش می‌دهند.
- اگر به این دارو یا سایر داروهای مشابه حساسیت دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- اگر هنوز یائسه نشده‌اید، مصرف این دارو احتمال بارداری شما را افزایش می‌دهد.
- درصورتی‌که سابقه بیماری قلبی، مشکل کبدی یا سرطان مثانه دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
- در زمان مصرف این دارو، نباید الکل مصرف کنید. زیرا خطر افت شدید قند خون را افزایش می‌دهد.
- با مصرف این دارو خطر شکستگی استخوان در زنان افزایش پیدا می‌کند.
اگر هنوز یائسه نشده‌اید، مصرف قرص پیوگلیتازون احتمال بارداری شما را افزایش می‌دهد.
منع مصرف پیوگلیتازون
برخی افراد نباید از قرص پیوگلیتازون استفاده کنند. اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، حتما به پزشک اطلاع دهید تا داروی دیگری جایگزین شود.
- سرطان مثانه
- بیماری چشم دیابتی
- بیماری کلیوی
- مشکل کبدی
- دیابت نوع ۱
تداخلات دارویی پیوگلیتازون
برخی داروها ممکن است با قرص پیوگلیتازون تداخل داشته باشند. تداخل در برخی مواقع باعث تشدید عوارض جانبی شده و در برخی مواقع تاثیرات دارو را کاهش می‌دهد. برخی از داروهایی که با این دارو تداخل دارند، عبارتند از:
- داروهای مسدودکننده بتا مانند متوپرولول و پروپرانولول
- بالوفلوکساسین
- انوکساسین
- گلیپیزید
- هیدروکسی کلروکین
- انسولین گلارژین
- موکسی فلوکساسین
- افلوکساسین
- تولازامید.
اطلاعات دارویی تکمیلی
اسامی رایج در ایران:
- قرص گلیتوز ۴۵ میلی‌گرم
- قرص پیوگلیتازون جالینوس ۴۵ میلی‌گرم
- گلیتوز ۳۰ میلی‌گرم
- گلوتازون ۳۰ میلی‌گرم
- پیوگلیتازون دی پی ۳۰ میلی‌گرم
- پیوگراز ۳۰ میلی‌گرم
- گلیتوز ۱۵ میلی‌گرم
- دیادر ۱۵ میلی‌گرم
- پیتوز ۴۵ میلی‌گرم
- قرص روکش‌دار پیوگلیتازون فندا ۳۰ میلی‌گرم
- قرص دیادر ۳۰ میلی‌گرم
اشکال دارویی پیوگلیتازون
داروی پیوگلیتازون به‌صورت خوراکی و به شکل قرص تولید می‌شود. قرص پیوگلیتازون در دوزهای مختلف به شرح زیر است.
- قرص پیوگلیتازون ۱۵ میلی‌گرم
- قرص پیوگلیتازون ۳۰ میلی‌گرم
- قرص پیوگلیتازون ۴۵ میلی‌گرم
مکانیسم عملکرد پیوگلیتازون
داروی پیوگلیتازون حساسیت بدن به انسولین را افزایش می‌دهد. ترشح انسولین به کنترل قند خون کمک می‌کند. این قرص گیرنده‌های گاما را فعال کرده و رونویسی ژن‌های پاسخ‌دهنده به انسولین را افزایش می‌دهد. علاوه بر افزایش حساسیت بافتی به انسولین، میزان تولید گلوکز کبدی کاهش پیدا می‌کند.
