علت های بوی بد دهان

‌بوی بد دهان یا هالیتوزیس در اثر علت های مختلفی اتفاق می افتد و معمولا” قابل درمان می باشد. کسانی هستند که با اطلاع از این بیماری و پیدا نکردن روش درمان دچار ناراحتی های فکری و کناره گیری از دوستان و آشنایان خود شوند. گاهی اوقات هم افراد بدلیل عدم شناخت علت اصلی بوی بد دهان دچار سردرگمی میشود. لذا فرد مجبور به استفاده دائم از آدامس قرص یا اسپری های خوشبو کننده دهان می باشد که ممکن است عوارضی را در پیش داشته باشد.

تنفس نامطبوع علاوه بر ابعاد ارتباطی و اجتماعی می تواند ابعاد پزشکی نیز داشته باشد. چون می تواند علامتی از یک وضعیت غیر طبیعی یا حتی بیماری های خطرناکی مانند سرطان ریه یا نارسایی کلیه باشد. رفع نفس بد بو نه تنها حضور در اجتماع را برای فرد خوشایندتر می کند، بلکه در بعضی شرایط می تواند زندگی او را نیز نجات دهد. اگر شما هم دچار بوی بد دهان هستید، در ادامه با ما همراه باشید تا شایع ترین دلایل بوی بد دهان و روشهای تشخیص و درمان را بررسی کنیم.

بوی بد دهان(هالیتوزیس) چیست؟

هالیتوزیس اصطلاح پزشکی برای بوی بد دهان است. در بعضی افراد این بو آنقدر شدید است که از آن بعنوان سرطان بوی بد دهان نام میبرد. در واقع چنین سرطانی وجود ندارد اما هالیتوزیس ممکن است نشانه ای از سرطان باشد که در قسمت علل بوی بد دهان ذکر خواهیم کرد. اگر شما هم دچار نفس بدبو شده اید، نباید حس بدی داشته باشید. تقریباً از هر ۵ نفر ۱ نفر در جمعیت عمومی از آن رنج می برند و بسیاری از افرادی که فکر می کنند به این بیماری مبتلا هستند، در واقع مبتلا نیستند.

در برخی موارد، دلایل ایجاد بوی بد دهان ساده و قابل پیشگیری است ، بنابراین دیگران سریع قضاوت می کنند، اما موارد استثنایی و نادر وجود دارد که در آن شخص مبتلا به هالیتوزیس نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد. دانستن اینکه چه عواملی باعث بوی بد دهان می شود می تواند به شما در تشخیص مشکل کمک کند. در بیشتر موارد، بوی بد دهان جدی نیست، اما اگر بیش از چند هفته طول بکشد، ممکن است علامتی بر وجود یک مشکل اساسی باشد.

هالیتوزیس کاذب چیست؟

هالیتوفوبیا یا هالیتوزیس کاذب

اگر کسی تصور کند که بوی دهان او نامطبوع است، ولی نفس او به صورت عینی مشکلی ندارد، دچار “هالیتوزیس کاذب” است.

تشخیص بوی بد دهان توسط دستگاه و خود فرد

تشخیص بوی بد دهان چگونه است؟
هالیمتر، راهی برای تشخیص بوی بد دهان

دندانپزشک غالبا به راحتی نفس فرد مشکوک به هالیتوزیس را بوییده و با استفاده از مقیاس شدت شش نقطه ای موجود، وضعیت را ارزیابی می کند. به علاوه می تواند قسمت پشت زبان را خراشیده و بوی آن را استشمام کند، زیرا این ناحیه اغلب می تواند منبع بوی بد دهان باشد.

برای تشخیص دقیق تر بد بویی دهان روش ها و ابزارهای آزمایشگاهی نیز موجود است که رایج ترین آنها عبارتند از:

  • هالیمتر (Halimeter)

این وسیله برای اندازه گیری ترکیبات گوگردی موجود در دهان به کار می رود و قادر است سطح پایین گوگرد را تشخیص دهد.

  • کروماتوگرافی گازی

توسط این روش سه ترکیب گوگرد فرار اندازه گیری می شود که عبارتند از: سولفید هیدروژن، متیل مرکاپتان و دی متیل سولفید

  • آزمایش بانا (BANA test)

بوسیله این آزمایش میزان آنزیم خاص تولید شده توسط باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان اندازه گیری می شود.

  • آزمایش بتا-گالاکتوزیداز

سطح آنزیم بتا-گالاکتوزیداز با بوی نامطبوع دهان ارتباط دارد و میتواند یکی از علل بوی بد دهان باشد.

علائم بوی بد دهان

بطور کلی فهمیدن نفس بد بو کار سختی نیست. دیگران هم ممکن است متوجه این مشکل شوند و به شما اطلاع دهند یا از شما فاصله بگیرند. بارزترین نشانه بوی بد دهان توجه به بوی ناخوشایند دهان است. 

علائم و نشانه های دیگر بوی بد دهان عبارتند از:

  • طعم ناخوشایند، ترش یا تغییر در طعم دهان
  • خشکی دهان
  • بروز یک پوشش بر روی زبان
  • گلودرد
  • سوزش زبان

علت های بوی بد دهان چیست؟

عوامل رایج بوی بد دهان

تولید بوی نامطبوع در دهان ناشی از وجود باکتری هایی است که در دهان زندگی میکنند. این باکتری ها باعث تجزیه مواد غذایی، پروتئین ها و حتی سلول های پوستی میشوند.این فرایند باعث تولید و آزاد سازی ترکیبات گوگرد میشود که دلیل اصلی بوی بد دهان است. رعایت بهداشت و حفظ سلامت دهان و دندان بهترین راهکار پیشگیری از نفس بد بو است. اما مواقعی وجود دارد که حتی با رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن مستمر هم این بو از بین نمیرود که در ادامه به آن میپردازیم.

بوی دهان ما آیینه ی سلامتی و یا بیماری ماست. علت اصلی بوی بد دهان می تواند در داخل یا خارج از دهان باشد. در بیش از ۸۵ درصد موارد، دلیل بوی بد دهان به مشکلات و بیماری های دهان و دندان مرتبط است. در ۱۵ درصد باقیمانده نیز علت بوی بد دهان مربوط به موارد دیگری است که در ادامه ذکر خواهد شد.

حدود ۸۵٪ بوی بد دهان مربوط به مشکلات دهان و دندان میباشد.

  1. بوی بد دهان با منشا دهانی
  2. بوی نامطبوع دهان به علت تغییرات هورمونی
  3. نفس بد بو به علت مصرف مواد خوراکی و دخانیات
  4. بوی بد دهان به علت بیماری های داخلی و سیستمی

بوی بد دهان با منشا دهانی شایع ترین علت بوی بد دهان

دلایل مرتبط با حفره ی دهان عبارتند از:

بد بویی دهان ناشی از دهان و دندان
  • دندان ها : وجود دندان های پوسیده یا پرکردن نامناسب دندان ترمیم شده ، در اثر ایجاد گیرغذایی در موارد گفته شده به لثه ی محافظ دور دندان آسیب می رسد و به خودی خود می تواند موجب بوی بد دهان شود.
  • لثه : با علائم مشخصه خونریزی و قرمزی بافت لثه که در اثر مسواک زدن غیر صحیح و خارج نشدن مواد غذایی از لثه، بوی بد دهان را نیز به همراه خواهد داشت.
  • زبان : در گروه اندکی از افراد، بلند بودن جوانه های چشایی ( پرزهای زبان ) در بخش انتهای زبان می تواند عاملی برای ایجاد بوی بد دهان باشد که با مسواک زدن روی زبان معمولا” بوی بد دهان از بین می رود.
  • پلاکت های باکتریایی : شروع آن از یک پلاکت زرد رنگ نرم و چسبیده، بعد از مدتی که مسواک می زنید تشکیل می شود و طی فرایند شناخته شده ای تبدیل به جرم می شود.
  • روکش نامناسب دندان : استفاده از روکش های نامناسب، باعث عفونت دندان و لثه و در تنیجه بوی بد دهان میشود.
  • دندان مصنوعی : مواد غذایی بین لثه و دندان مصنوعی میتواند علت بوی نامطبوع دهان باشد.
  • ارتودنسی: گیر کردن مواد غذایی لابلای سیم های ارتودنسی.

بوی نامطبوع دهان به علت تغییرات هورمونی

بوی نامطبوع دهان به علت بارداری
بارداری یکی از دلایل بوی بد دهان
  • تغییرات هورمونی از اصلی ترین دلایل در طول حاملگی است. تغییرات در تولید پروژسترون و استروژن در بدن باعث بوجود آمدن پلاک در دندان شما می شود. گوگرد تولید شده توسط پلاک دندان باعث بوی نامطبوع دهان میشود.
  • بوی بد دهان در دوران قاعدگی : در این زمان با توجه به کاهش ترشح بزاق و افزایش ۳۰۰ درصدی ترکیبات گوگرد دار، این مشکل در بسیاری از زنان ایجاد یا تشدید می‌شود.

بوی بد دهان به علت مصرف مواد خوراکی و دخانیات

غذا

با شکسته شدن ذرات مواد غذایی در دهان، تعداد باکتری ها افزایش می یابد و در نتیجه فعالیت آنها، بوی بد ایجاد می شود. بعلاوه، بعد از خوردن برخی غذاهای خاص مانند پیاز، سیر، سبزیجات و ادویه جات خاص، ذرات بودار ایجاد می شود که از طریق جریان خون به ریه ها منتقل می شوند و بر بوی تنفس فرد تأثیر می گذارد. مصرف موادی مانند قهوه و نوشیدنی های الکلی نیز می تواند در ایجاد نفس ناخوشایند موثر باشد

رژیم های غذایی پر قند نیز، به دلیل تعامل قند با باکتری های موجود در دهان، می توانند منجر به هالیتوزیس شوند. باکتری های موجود در دهان فرآورده های شیرین را به بوی ترش تبدیل می کنند. مصرف رژیم های غذایی بسیار فقیر از کربوهیدرات نیز باعث تغییر در متابولیسم بدن شده به بد بویی دهان منجر می شود.

رژیم غذایی پر پروتئین نیز، هنگام سوخت وساز گازهای گوگردی تولید و منتشر می کند که می تواند در ایجاد بوی بد دهان موثر باشد. با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی، حاوی سبزیجات و مواد گیاهی، از این مشکل جلوگیری می شود.

گوگرد ایجاد شده توسط باکتری های داخل دهان باعث ایجاد ترکیبات بدبویی میشوند که حاصل آن بوی بد دهان است.

محصولات دخانی

بوی بد دهان و سیگار

استعمال دخانیات و نیز جویدن تنباکو باعث ایجاد بوی بد نفس می شود.

داروهای تجویزی

بوی بد دهان و دارو

بسیاری از داروهای تجویز شده با عوارض خشکی دهان همراه هستند. دهان خشک محیط زیست مناسبی برای باکتری های مولد بوی بد دهان است. علاوه بر این، برخی از داروها هنگام  شکسته شدن در بدن تولید مواد شیمیایی می کنند که این مواد می توانند از طریق جریان خون به ریه منتقل شوند و نفس را نامطبوع کنند.

به عنوان مثال می توان برخی از داروهای شیمی درمانی و برخی از آرام بخش ها مانند فنوتیازین ها را نام برد. افرادی که مکمل های ویتامینی را در دوزهای زیاد مصرف می کنند نیز، مستعد بوی بد دهان هستند.

بوی بد دهان به علت بیماری های داخلی و سیستمی

برخی از بیماری های متابولیک و انواعی از سرطان می توانند بوی نامطبوع دهان ایجاد کنند. مطالعه ای که در آوریل ۲۰۱۵ صورت گرفته و در مجله Gut چاپ شده است، نشان می دهد که استفاده از فناوری جدید آزمایش تنفس می تواند سرطان معده را در مراحل اولیه خود تشخیص دهد. با این حال، سرطان معده تنها وضعیت پزشکی نیست که نفس فرد می تواند آن را نشان دهد. سرطان ریه و بعضی از مشکلات جدی نیز در این زمره اند که در اینجا به آنها اشاره می شود:

۱. سرطان ریه

آزمایش تنفس

آیا سرطان ریه می تواند دلیل بوی بد دهان شود؟ معمولا متخصصان آسیب شناسی برای تشخیص سرطان ریه، بیوپسی و اسکن سونوگرافی را انجام می دهند، اما استفاده از آزمایش های تنفس ممکن است یک جایگزین ارزان تر و غیر تهاجمی برای این تشخیص باشد. براساس مطالعه ای در سال ۲۰۱۳ ، محققان دانشگاه لتونی با استفاده از یک “بینی الکترونیکی” از پیش برنامه ریزی شده، که قادر است ترکیبات آلی فرار (VOC) را در بازدم تشخیص دهد، نمونه های تنفس ۴۷۵ آزمودنی را بررسی کردند. آنها دریافتند که در بین افراد غیر سیگاری، سرطان ریه در ۱۲۸ بیمار به طور دقیق تشخیص داده شد و فقط در ۵ مورد تشخیص اشتباه داده شد. در میان افراد سیگاری، بینی الکترونیکی به درستی ۱۱۴ نفر را مبتلا به سرطان ریه تشخیص داد و ۵ نفر را اشتباه تشخیص داد.

۲. نارسایی قلبی

بوی بد دهان ناشی از نارسایی قلبی

در مقاله ای که در مارس ۲۰۱۳ در مجله دانشکده قلب و عروق آمریکا  منتشر شد، محققان توانستند از یک تست تنفس ساده برای شناسایی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی استفاده کنند. محققان کلینیک کلیولند نمونه های تنفس را از ۴۱ بیمار جمع آوری کردند. بیست و پنج بیمار رسماً با نارسایی حاد قلبی جبران نشده تشخیص داده شدند. شانزده بیمار شرایط قلبی و عروقی دیگری داشتند اما علائمی از نارسایی قلبی نشان ندادند.

۳. دیابت

بد بوی دهان ناشی از دیابت

دیابتی که به خوبی مدیریت نشده باشد فرد را مستعد ابتلا به بیماری لثه و خشکی دهان می کند. هنگامی که سطح قند خون تثبیت نمی شود، بدن ضعیف می شود و قادر نیست با باکتری هایی که باعث عفونت در لثه ها می شوند مقابله کند. همین عفونت ها باعث ایجاد بوی بد دهان می شود.

بعلاوه، بوی تنفس میوه ای یا بوی شبیه استون در بیماران دیابتی می تواند ناشی از یک عارضه جدی بنام کتواسیدوز باشد. در غیاب انسولین کافی، بدن از اسیدهای چرب برای تولید انرژی استفاده می کند و همین باعث ایجاد کتونهای اسیدی می شود. این اسیدها محصولات جانبی متابولیسم چربی ها هستند و شامل استون، هیدروکسی بوتیرات و استواستات هستند می باشند که در خون رها شده، وارد نفس فرد می شوند.

۴. نارسایی کلیه

بوی ناخوشایند دهان بعلت نارسایی کلیه

نفس بوی ماهی همیشه ناشی از مصرف غذاهای دریایی نیست، بلکه ممکن است نشان دهنده نارسایی کلیه باشد. کلیه ها مسئول حذف مواد شیمیایی سمی از خون با ایجاد ادرار هستند. در نارسایی شدید کلیه، کلیه ها چنان آسیب می بینند که دیگر قادر به فیلتر کردن مواد سمی از خون نیستند. تجمع این مواد در بدن و ورود آنها به دستگاه تنفس باعث ایجاد بوی نفس ماهی می شود.

۵. آلرژی ها و ترشحات پشت حلقی

بوی بد دهان ناشی از سینوزیت و ترشحات پشت حلقی

عفونت های دستگاه تنفسی مانند آنفولانزا، برونشیت و سینوزیت از علل شایع بوی بد دهان هستند. هنگامی که سلولهای بافت توسط عفونت های دستگاه تنفسی ملتهب می شود، باعث تولید ترشحات مخاطی و واکنش سلول های ایمنی در آن منطقه می شوند.

آلرژی و ترشحات پشت حلقی نیز، ممکن است باعث ایجاد بوی ناخوشایند دهان شود زیرا در این شرایط بینی دچار گرفتگی می شود و ناچارا تنفس از راه دهان انجام می شود که می تواند منجر به خشکی و رشد باکتری های ایجاد کننده نفس نامطبوع شود.

۶. خشکی دهان

خشکی دهان و بوی بد

کاهش ترشح بزاق باعث خشک شدن دهان می شود. این وضعیت که به زروستومیا (xerostomia) شهرت دارد، مخصوصاً در افرادی که با دهان باز میخوابند، یکی از دلایل اصلی نفس نامطلوب صبح است. بزاق دهان همچنین با پاک کردن ذرات غذایی، به تمیز نگه داشتن آن کمک می کند.

۷. سنگ لوزه

سنگ لوزه و بوی بد دهان

گاهی ممکن است بوی نامطبوع دهان بعلت عفونت لوزه و وجود سنگ لوزه پدید آمده باشد. این موارد معمولا با انجام یکسری دستورالعمل ها از بین میروند. گاهی اوقات هم ممکن است نیاز به جراحی لوزه باشد.

۸. انسداد روده

انسداد روده و بوی بد دهان

انسداد روده و استفراغ در مدت طولانی میتواند بویی شبیه بوی مدفوع در تنفس ایجاد کند.

۹. برونشکتازی

برونشکتازی عامل بوی دهان

این یک وضعیت مزمن است که در آن مجاری هوایی گشادتر از حالت عادی می شوند، و تجمع مخاط همراه با عفونت، به ایجاد نفس نامطبوع می انجامد.

۱۰. پنومونی آسپیراسیون

پنومونی آسپیراسیون و بوی بد دهان

تورم یا عفونت در ریه ها یا مجاری هوایی است که به دلیل ورود استفراغ، بزاق، غذا یا مایعات به مجاری تنفسی اتفاق می افتد و می تواند بوی بد دهان ایجاد کند.

بوی بد دهان ناشی از معده

ریفلاکس معده (GERD)

بوی بد دهان بدلیل ریفلاکس معده

مشکلات گوارشی مانند بیماری ریفلاکس معده (GERD)  یکی از دلایل بوی نامطبوع دهان است. وقتی هضم مواد غذایی در معده به تأخیر بیفتد یا از آن جلوگیری شود، غذا شروع به پوسیدگی می کند. برگشت حتی مقدار بسیار جزئی غذا باعث بوی بد دهان می شود. اما تنها مسئله سلامت گوارشی نیست که می تواند بر تنفس تأثیر بگذارد. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ در ژورنال میکروبیولوژی پزشکی منتشر شده حاکی از آن است که باکتری اچ-پیلوری (H. pylori) که باعث ایجاد زخم معده می شود می تواند در ایجاد بوی بد دهان نیز موثر باشد.

سرطان معده

بوی بد دهان بعلت سرطان معده

غربالگری سرطان معده در بسیاری از کشورها متداول نیست. دلیل آن هم تهاجمی بودن روش فعلی – آندوسکوپی – است. ولی با توسعه فن آوری تست نفس nanoarray analysis شرایط می تواند تغییر کند. این تست قادر است میزان برخی ترکیبات مرتبط با سرطان معده را در تنفس اندازه گیری کند.

محققان یک نمونه ۴۸۴ نفری را که ۱۲ ساعت روزه گرفته بودند و حداقل ۳ ساعت قبل از آزمایش از سیگار کشیدن اجتناب کرده بودند، انتخاب نموده، تنفس آنها را بررسی کردند. ۹۹ نفر از شرکت کنندگان تشخیص سرطان معده را دریافت، اما هنوز معالجه را شروع نکرده بودند.

آنالیز nanoarray با دقت بین مراحل اولیه سرطان معده تمایز قائل شد، و همچنین به پزشکان در شناسایی بیمارانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری بودند، کمک کرد. اگرچه این مطالعه کوچک و مقدماتی بود، اما در حال حاضر یک آزمایش بزرگتر در اروپا در حال انجام است تا مشخص شود آیا می توان از این تست به عنوان یک روش غربالگری مؤثر استفاده کرد یا خیر.

بوی بد صبحگاهی دهان (آپنه خواب)

آپنه عامل بد بویی دهان

بد بو شدن نفس صبح هنگام، بعد از خواب شبانه طبیعی به نظر می رسد. چون تولید بزاق در خواب کاهش می یابد و باعث فعالیت باکتری های تولید کننده بو می شود. اما کند شدن تولید بزاق در هنگام خواب گاهی ناشی از بازماندن دهان برای مدت طولانی است. مبتلایان به اختلالات خواب مانند آپنه خواب (sleep apnea) و خروپف (snoring) ممکن است در تنفس از طریق بینی مشکل داشته باشند و بیشتر از دهان خود نفس بکشند که این خود عامل ایجاد بوی بد دهان است.

شایع ترین نشانه تلخی و بد طعمی دهان، احساس بوی بد دهان توسط خود فرد و دیگران میباشد. برای برخی افراد این مشکل با طعم فلز یا ترشی در دهان همراه است. طعمی که در دهان احساس میشود ارتباط مستقیم با علت بوجود آمدن این مشکل دارد.

دلایل تلخی و طعم بد دهان عبارتند از:

  • مشکلات گوارشی و ریفلاکس اسید معده
  • مشکلات دهان و دندان
  • بیماری سینوس و سرماخوردگی
  • بیماری های لوزه و حلق
  • بیماری های عصبی مانند صرع
  • مصرف برخی ویتامین ها و مکمل های دارویی
  • تغییرات هورمونی مانند بارداری
  • عفونت های ریوی
  • هپاتیت ب

علت بوی بد دهان در کودکان

مانند بزرگسالان، عدم رعایت یهداشت دهان و دندان در کودکان مهمترین علت بوی بد دهان است. بطور کلی عوامل تاثیرگذار عبارتند از:

  • شی خارجی : گیر کردن اشیاء در بینی ممکن باعث بوی بد دهان بشوند.
  • بهداشت نامناسب دندان : خودداری از مسواک زدن صحیح و استفاده منظم از نخ دندان دلیل عمده بوی بد دهان است. هنگامی که ذرات کوچک مواد غذایی در دهان می مانند، زمینه فعالیت باکتری های موجود در دندانها و روی زبان و در نتیجه، تولید بوی نامطبوع را فراهم می کنند. عمده ترین دلیل آن باکتری های موجود در دندان ها و بقایای روی زبان هستند. بنابراین جای تعجب نیست که بیشتر موارد بوی بد دهان با بهداشت ضعیف دهان و دندان و عفونت و التهاب لثه همراه باشد.
  • عفونت های دندانپزشکی : پوسیدگی دندان، بیماری های لثه، زخم های جراحی و دندان های در حال پوسیدگی، همه از دلایل بوی بد دهان هستند.
  • مصرف دارو و مکمل : استفاده از برخی دارو ها و دوزهای زیاد مکمل ویتامین هم ممکن است باعث بوی بد دهان بشوند.
  • بیماری ها : بیماری های مثل التهاب لوزه، آلرژی و عفونت های سینوسی در کودکان میتواند باعث بوی نامطبوع دهان شود.

انواع بوی بد دهان نشانه چه بیماری است؟

انواع مختلف بوی بد دهان
نفس بد بوی ماهی نشانه بیماری کلیه

بوی بد دهان انواع مختلفی دارد. با توجه به اینکه نفس نامطبوع دهان شما چه بویی میدهد میتوان تشخیص دهید دچار چه مشکل و بیماری هستید.

نفس میوه ای

نفس افراد مبتلا به دیابت میتواند بوی آستون دهد. قند خون در افراد مبتلا به دیابت بالا رفته (هایپرگلیسمی) و دلیل آن یا این است که پانکراس نمی تواند هورمون انسولین ایجاد کند و یا اینکه بدن نمی تواند به درستی از انسولین استفاده کند. و زمانی که بدن نتواند از گلوکوز برای دریافت انرژی بهره ببرد، از چربی ها استفاده میکند. یکی از تولیدات این متابولیسم کتون ها هستند که باعث میشوند تا بوی دهان به شیرینی بزند.

نفس متعفن

سیفلیس یک عفونت که از راه رابطه ی جنسی منتقل میشود و ناشی از باکتری Treponema pallidum است- می تواند بوی نفس بیمار را بسیار بدبو کند. این بیماری به صورت یک زخم بدون درد در دستگاه تناسلی، روده یا در دهان شروع می شود. در صورت عدم درمان می تواند بر قلب، مغز و سایر اعضای بدن تاثیر بگذارد و حتی منجر به مرگ شود.

بوی دهان جسد

نارسایی کبد و یا از کار افتادن کبد مشکلی است که میتواند منجر به مرگ شود، در این بیماری کبد قادر به دفع بیلی روبین (مواد زائد کبد) یا فیلتر خون یا انجام هر یک از وظایف دیگر خود نیست. به همین دلیل بوی دهان شخصی که به نارسایی کبد مبتلا است، “fetor hepaticus” و یا بوی دهان جسد نامیده شده است.

بوی دهان ترش و یا اسیدی

بعد از دهان، مشکلات مرتبط با شکم و اعضای داخلی آن رایج ترین علل بوی بد دهان هستند. ریفلاکس معده یا مری، وضعیتی است که در آن عضله اسفنکتر در انتهای لوله ی غذایی (مری) بسته نمیشود. نتیجه ی آن: اسید معده به اسفنکتر باز میگردد. این مشکل بیمار را بسیار آزار داده و باعث بوی بد دهان میشود.

بوی ماهی

تری متیل آمینوریا که با نام های سندرم بوی ماهی یا سندرم ماهی بدبو نیز شناخته می شود، یک بیماری متابولیک نادر است. بیماران مبتلا به این اختلال نمی توانند آنزیمی به نام مونوکسیژناز ۳ حاوی فلاوین (FMO3) تولید کنند؛ این آنزیم باعث تجزیه ی ترکیبات حاوی نیتروژن موجود در رژیم غذایی، از جمله تری متیل آمین میشود. نتیجه این است که تنفس ایشان بوی ماهی می دهد.

بوی آمونیاک و یا ادرار

نارسایی کلیه یک بیماری جدی است که ممکن است به مرگ منجر شود؛ کلیه های فرد مبتلا به این بیماری قادر به فیلتر کردن خون نیستند – کلیه های ما قبل از دفع مواد زائد، آب و گلوکز مواد مصرفی را جذب می کنند – افراد مبتلا به نارسایی کلیه ممکن است نفس بدبویی همانند بوی آمونیاک و یا ادرار داشته باشند.

بوی شکر سوخته

بیماری ادرار شربت افرا به طور عمده در نوزادان دیده می شود. در این بیماری، بدن بیمار قادر به پردازش برخی از بلوک های سازنده پروتئین (اسیدهای آمینه) نیست. این باعث می شود که ادرار ایشان بوی شیرین و نفس ایشان بوی شکر سوخته بدهد. اگر این بیماری درمان نشود ممکن است برای بیمار خطر مرگ داشته باشد.

بوی دهان شیرین و ترشیده

هموسیستینوریا، یک بیماری ژنتیکی است که در آن بدن نمی تواند اسید آمینه متیونین را پردازش کند، و باعث ایجاد بوی دهان شیرین و ترشیده میشود. هموسیستینوریا بیشتر در نوزادان رایج است و اگر درمان نشود می تواند کشنده باشد.

بوی عرق پا

ایزوالریک اسیدمی یک بیماری ژنتیکی است که در آن آنزیم مسئول تجزیه ی اسید آمینه لوسین تولید نمیشود و منجر به تجمع اسید ایزووالریک در خون می شود. این شرایط می تواند سبب تولید سم در بدن شده و منجر به آسیب به مغز و سیستم عصبی شود. و همچنین می تواند بوی نفس بیمار را چیزی شبیه به بوی عرق پا کند.

بوی گوشت فاسد

برونشکتازی وضعیتی است که در آن مجاری تنفسی ریه ها گشاد شده و منجر به تجمع مخاط اضافی می شود. عفونت حاصل از آن در ریه ها باقی مانده و می تواند به دهان بیمار بوی گوشت فاسد بدهد.

بوی پوسیدگی و گندیدگی

آبسه ی ریه – یک عفونت میکروبی که می تواند باعث مرگ (نکروز) بافت ریه و تجمع بقایای بافت مرده در حفره های عمیق (بیش از 2 سانتی متر) شود – می تواند دلیل بوی بد دهان بیمار باشد.

بوی خون مانده

هر بیماری یا اختلال مرتبط با خون – به عنوان مثال، اختلالات خونریزی، اختلالات انعقادی و اختلال گلبول های قرمز – می تواند بوی دهان بیمار را چیزی شبیه به خون مانده یا زخم جراحی که تازه شروع به ترمیم کرده است، کند.

بوی زخم پوسیده

سیروز کبدی یک بیماری مزمن کبدی است که در آن یک بافت زخم روی کبد ایجاد می شود و ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کبد شود. نفس افرادی که به این اختلال مبتلا هستند می تواند بوی زخم پوسیده داشته باشد.

بوی آمونیاک

آزوتمیا یک ناهنجاری بیوشیمیایی است که در آن مقدار زیادی مواد ازت دار، کراتینین خون و سایر مواد زائد در بدن وجود دارد. ازدیاد این مواد می تواند به کلیه ها آسیب برساند و باعث شود نفس بیمار بوی آمونیاک بدهد.

بوی جسد

گرانولوماتوز وگنر یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب دستگاه تنفسی، کلیه ها و عروق کوچک بدن می شود. نفس افراد مبتلا به این اختلال می تواند بوی پوسیدگی بافت یا جسد پوسیده داشته باشد.

بوی مدفوع دهان

انسداد روده ممکن است باعث شود تا تنفس فرد بوی مدفوع بدهد.

بوی کلم آب پز

کمبود متیونین آدنوزیل ترانسفراز، یک اختلال ژنتیکی نادر است که در آن بدن قادر به پردازش صحیح متیونین نیست و می تواند در برخی بیماران منجر به ناتوانی ذهنی شود. اگرچه به طور معمول، بیماران علامتی به غیر از بوی دهان شبیه به بوی کلم آب پز نشان نمیدهند.

توصیه هایی برای جلوگیری از بوی بد دهان

جلوگیری از بوی بد دهان

در اینجا نکاتی برای بهبود و از بین بردن بوی بد دهان آورده شده است:

مسواک بزنید

سعی کنید روزی دو بار و ترجیحاً بعد از وعده های غذایی مسواک بزنید. هر 2 تا 3 ماه مسواک خود را عوض کنید تا از انتقال آلودگی به داخل دهان جلوگیری شود. قبل از خواب مسواک بزنید و با دهانشویه بدون الکل یا با آب نمک شستشو و غرغره کنید.

زبان را مسواک بزنید

باکتری ها، مواد غذایی و سلول های مرده معمولاً بر روی زبان تجمع می کنند، به خصوص در افراد سیگاری یا افرادی که مبتلا به خشکی دهان هستند. یک اسکراپر زبان (tongue scraper) برای زدودن پلاک های میکروبی مفید است.

از نخ دندان استفاده کنید

مسواک زدن فقط حدود ۶۰ درصد از سطح دندان را تمیز می کند. نخ دندان باعث خروج ذرات مواد غذایی و پلاک از بین دندانها می شود.

تمیز نگه داشتن پروتزهای دهانی

هر چیزی را که وارد دهان شما می شود، از جمله دندان مصنوعی، ابزارهای ارتودنسی و بطور کلی هر وسیله دیگری، باید طبق دستورالعمل روزانه تمیز شود. تمیز کردن این وسیله ها از ایجاد باکتری ها و انتقال مجدد آن به دهان جلوگیری می کند.

از خشکی دهان پیشگیری کنید

اگر دهان خشک دارید، از مصرف دخانیات و نوشیدنی های الکلی خودداری کنید. آب زیادی بنوشید. جویدن آدامس یا مکیدن آب نبات، ترجیحا بدون قند، می تواند به تحریک تولید بزاق کمک کند. اگر دهان به صورت مزمن خشک باشد، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که جریان بزاق را تحریک کند. از مواد مرطوب کننده بدون نسخه مانند اسپری مخصوص دهان، و شستشو یا ژل مرطوب کننده دهان استفاده کنید.

از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید

سیر، پیاز، و غذاهای پر ادویه در ایجاد بوی نامطبوع موثرند. هنگام حضور در اجتماعات از خوردن این مواد غذایی خودداری کنید مصرف زیاد غذاهای قندی هم علاوه بر همه معایبی که دارد، با بوی دهان مرتبط است. خوردن صبحانه حاوی غذاهای جامد متشکل از نان، غلات و سبزیجات می تواند به تمیز کردن قسمت پشت زبان کمک کند.

مصرف دخانیات ممنوع

از استعمال دخانیات و جویدن محصولات مبتنی بر تنباکو خودداری کنید.

You cannot copy content of this page

پیمایش به بالا