کرم آسکاریس شایع‌ترین کرم انگلی در روده انسان است که می‌تواند زمینه بروز بیماری‌های روده‌ای را در فرد ایجاد کند. آسکاریس در روده زندگی می‌کند و تخم‌های آن از مدفوع افراد آلوده دفع می‌شود. این بیماری زمانی ایجاد می‌شود فرد دست‌های آلوده به انگل را در دهان می‌گذارد و یا سبزیجات و میوه‌های آلوده مصرف می‌کند. معمولا در مناطق گرم و مرطوب و مکان‌هایی که سطح بهداشت ضعیف‌تری دارند، این انگل رایج‌تر است. اما علت ایجاد کرم آسکاریس در مدفوع چیست و چطور درمان می‌شود.
از کجا بفهمیم کرم اسکاریس داریم؟
افراد آلوده به آسکاریس معمولا هیچ علامت خاصی ندارند. برخی افراد نیز علائم خفیفی مثل دردهای شکمی را تجربه می‌کنند. عفونت‌های شدید می‌تواند موجب انسداد روده و اختلال در رشد کودکان شود. از علائم دیگر آلوده شدن به آسکاریس می‌توان به سرفه اشاره کرد.
علائم کرم آسکاریس در ریه
زمانی که آلودگی از طریق خوردن تخم‌های کوچک آسکاریس ایجاد شود، این تخم‌ها وارد روده کوچک می‌شوند و لاروها از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به ریه‌ها مهاجرت می‌کنند. در این شرایط ممکن است فردی علائمی مثل آسم یا ذات‌الریه را تجربه کنند. رایج‌ترین علائم در فردی که کرم آسکاریس وارد ریه‌های او شده است عبارت است از:
- سرفه مداوم
- تنگی نفس
- خس‌خس سینه
علائم کرم آسکاریس در روده
لاروها در روده کوچک به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند. این کرم‌ها تا زمان مرگ در روده زندگی می‌کنند. در افرادی که به آسکاریس خفیف یا متوسط مبتلا می‌شوند، آلودگی روده‌ای علائمی را ایجاد می‌کند که در ادامه به آن اشاره شده است:
- درد مبهم در شکم
- تهوع و استفراغ
- اسهال یا مدفوع خونی
- کاهش وزن
- احساس خستگی
علت ابتلا به کرم آسکاریس
آسکاریس به‌طور مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. زمانی که فرد به خاک آلوده به مدفوع انسان دست بزند و یا گوشت، آب، سبزیجات و میوه‌های آلوده به انگل را مصرف کند کرم آسکاریس وارد بدن او می‌شود. یکی دیگر از راه‌های ابتلا به کرم آسکاریس مصرف جگر نپخته خوک یا مرغ آلوده به انگل است. بیشتر بچه‌هایی که با خاک‌بازی می‌کنند، اگر دست آلوده را در دهان خود بگذارند با این مشکل روبرو می‌شوند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آسکاریس قرار دارند؟
معمولا خطر آلوده شدن به کرم آسکاریس در کودکان زیر 10 سال بیشتر است. زیرا این کودکان بیشتر با خاک‌بازی می‌کنند. از طرف دیگر این انگل در مناطقی که آب و هوای گرم و مرطوبی دارد، شایع‌تر است و بیشتر مردم کشورهای درحال‌توسعه با این مشکل مواجه می‌شوند.
درمان کرم آسکاریس در بزرگسالان
برای درمان کرم آسکاریس در بدن از داروهای ضد کرم مانند آلبندازول (albendazole) و مبندازول (mebendazole) استفاده می‌شود. معمولا عفونت بعد از 1 تا 3 روز پس از مصرف دارو درمان می‌شود. در برخی شرایط خاص ممکن است کرم‌های آسکاریس موجب انسداد روده شوند. در این شرایط لازم است با کمک جراحی یا روش‌های آندوسکوپی کرم‌ها از روده برداشته شوند.
درمان خانگی کرم آسکاریس
برای درمان خانگی کرم آسکاریس می‌توانید یک قاشق تخم کدو را پودر کنید و در یک فنجان شیر مخلوط کنید. سپس 1 قاشق چای‌خوری عسل به آن اضافه کنید و این مخلوط را برای 3 تا 5 روز مصرف کنید تا کرم‌های روده از بین بروند.
تشخیص کرم آسکاریس
برای تشخیص کرم آسکاریس لازم است از مدفوع فرد نمونه‌برداری شود و وجود تخمک‌های انگل در مدفوع شناسایی شود. برخی افراد ممکن است دز مدفوع خود کرم‌هایی را مشاهده کنند که در این شرایط لازم است نمونه کرم را برای تشخیص به آزمایشگاه ببرند.
روش‌های پیشگیری از آلوده شدن به کرم آسکاریس
- برای جلوگیری از کرم آسکاریس باید از دست زدن به خاک اجتناب کنید. در بسیاری از مناطق از کودهای انسانی برای رشد گیاهان استفاده می‌شود. برای جلوگیری از ابتلا به انگل بهتر است از این محصولات استفاده نکنید.
- قبل از غذا خوردن حتما دستان خود را با آب گرم و صابون بشویید و برای جلوگیری از بروز کرم آسکاریس در کودکان حتما روش درست شستشوی دست را به آن‌ها آموزش دهید.
- به خاطر داشته باشید که شستن سبزیجات و میوه‌های خام قبل از شستن اهمیت زیادی دارد، بنابراین حتما از روش مطمئنی برای این کار استفاده کنید.
- هنگام مسافرت مراقب باشید تا از آب و سبزیجات آلوده استفاده کنید و از مصرف سبزیجات خام که از شستشوی آن مطمئن نیستید، اجتناب کنید.
عوارض کرم آسکاریس
در موارد خفیف معمولا آلوده شدن به کرم آسکاریس مشکل جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کند. اگر آلودگی شدید باشد، عوارض این انگل بسیار خطرناک خواهد بود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوارض آلوده شدن به کرم آسکاریس اشاره شده است.
- از دست دادن اشتها
- سوءتغذیه
- انسداد یا سوراخ شدن روده
- انسداد مجاری کبد یا پانکراس
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مشکلات معده شما بیشتر از 2 هفته طول کشید و کاهش وزن غیرقابل توضیحی را تجربه کرده‌اید بهتر است هر چه سریع‌تر از یک پزشک متخصص عفونی مراجعه کنید. بسیاری از افراد بعد از آلوده شد به کرم آسکاریس این کرم‌ها را در مدفوع خود مشاهده می‌کنند. در صورت مشاهده کرم‌های ریز در مدفوع حتما از یک پزشک کمک بگیرید.