عفونت قارچی واژن چیست؟ علائم و روش درمان آن چیست؟

عفونت قارچی واژن چیست؟

عفونت واژینال یک عفونت قارچی است که باعث سوزش، ترشحات و خارش شدید واژن و لابیا، بافت‌هایی که در دهانه واژن قرار دارند، می‌شود.

داروها می‌توانند به طور موثر عفونت‌های قارچی واژن را درمان کنند. اگر به طور مکرر، چهار بار یا بیشتر در طی یک سال، دچار عفونت شدید ممکن است به یک دوره درمانی طولانی‌تر و یک برنامه نگهدارنده نیاز داشته باشید.

عفونت قارچی واژن به انگلیسی، candidiasis یا vaginitis candidiasis نامیده می‌شود.

علائم عفونت قارچی واژن چیست؟

نشانه های عفونت قارچی واژن متنوع هستند. علائم عفونت قارچی می‌تواند از خفیف تا متوسط باشد و شامل موارد زیر است:

• خارش واژن
• سوزش و لابیا
• احساس سوزش، به خصوص در هنگام مقاربت یا هنگام ادرار کردن
• قرمزی و تورم لابیاها
• درد واژن
• زخم
• دیده شدن دانه‌های قرمز در واژن
• ترشحات غلیظ، سفید و بدون بو با ظاهری پنیری در واژن
• ترشحات آبکی واژن

التهاب واژن بر اثر عفونت قارچی

هنگامی که شما به عفونت قارچی آلوده می‌شوید، در بدن شما قارچ‌ها محیط را مناسب رشد و تکثیر خود می‌بینند. به همین دلیل شروع به بیشتر شدن و فعالیت در محیط واژن می‌کنند. وجود قارچ‌ها در بدن شما ایجاد بیماری زایی می‌کند. از آنجایی که نباید قارچ‌ها در بدن شما رشد کنند، ممکن است که ایجاد مشکل بکنند. بنابراین بدن شما آنها را بیگانه می‌خواند. از طرفی هنگامی که یک عامل بیگانه وارد بدن شما می‌شود و شروع به رشد و تکثیر می‌کند، سیستم ایمنی بدن شما فعال می‌شود. با اینکه نتوانسته‌است جلوی ورود آنها را بگیرد اما سعی می‌کند که جلوی رشد بیشتر آنها را بگیرد. این کار را با ملتهب شدن انجام می‌دهد.

وقتی بدن شما ملتهب می‌شود، سلول‌های آسیب دیده در بدن شروع به صدا زدن فاکتورهای التهابی می‌کنند. فاکتورهای التهابی در بدن شما تجمع پیدا می‌کنند و سلول‌های خونی را به محل آسیب فرامی‌خوانند. همچنین ماکروفاژهای بافتی (سلول‌های بیگانه خوار) در این محیط جمع می‌شوند. بنابراین بافت شما قرمز و ملتهب می‌شود. این کار برای دفاع بیشتر بدن است.‌

عفونت قارچی واژن و خونریزی

بافت واژن ملتهب است. این را پیشتر توضیح دادیم. زمانی که بافت شما ملتهب است، آسیب‌پذیرتر است و با لمس می‌تواند با مشکل مواجه شود. هنگامی که بدن شما ملتهب است، سریع به خونریزی می‌افتد. این را احتمالا در سرفه‌های محکمی که با گلوی ملتهب انجام داده‌اید متوجه شده‌اید. یا دیده‌اید که وقتی دست شما از جای گزش حشرات ملتهب شده‌است و آن را می‌خارانید سریع‌تر به خونریزی می‌افتد و جایش زخم می‌شود.

بنابراین اگر شما هم واژن ملتهب داشته‌باشید، ممکن است که در اثر آسیب، مثلا با نزدیکی به سرویکس و یا کف واژن آسیب برسد و زخم بشود و خونریزی بکند. این حالت طبیعی نیست و خونریزی بعد از نزدیکی باید همراه با انجام تست پاپ اسمیر باشد.

عفونت قارچ تناسلی پیشرفته چیست؟

در صورت بروز علائم زیر فرد دچار عفونت قارچی پیشرفته است:

• علائم و نشانه‌های شدیدی مانند قرمزی گسترده، تورم و خارشی که منجر به پارگی، خراش و یا زخم می‌شود.
• عفونت قارچی مکرر چهار بار یا بیشتر در یکسال
• عفونت قارچی با عامل قارچی نادر
• بارداری
• دیابت کنترل نشده
• تضعیف سیستم ایمنی بدن به دلیل داروهای خاص یا شرایطی مانند عفونت HPV

دلیل عفونت قارچی واژن چیست؟

قارچ کاندیدا آلبیکنس عامل اصلی ایجاد عفونتهای قارچی واژن است. واژن به طور طبیعی حاوی ترکیبی متعادل از قارچ، از جمله کاندیدا و باکتری است و برخی از باکتریها (لاکتوباسیلوس) برای جلوگیری از رشد زیاد قارچ وجود دارند؛ اما این توازن می‌تواند مختل شود، رشد بیش از حد کاندیدا یا نفوذ قارچ به لایه‌های عمیق‌تر سلول‌های واژن باعث علائم و نشانه‌های عفونت قارچی می‌شود. عواملی که منجر به رشد بیش از حد قارچ می‌شوند به شرح زیر هستند:

• مصرف آنتی‌بیوتیک که باعث عدم تعادل در فلور طبیعی واژن می‌شود، آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف، که طیف وسیعی از باکتری‌ها را از بین می‌برند، همچنین باکتری‌های مفید واژن را از بین می‌برند و منجر به رشد بیش از حد قارچ می‌شوند.
• بارداری
• دیابت کنترل نشده؛ زنان با قند خون کنترل نشده بیشتر از زنان با قند خون کنترل شده در معرض خطر عفونت قارچی هستند.
• اختلال در سیستم ایمنی بدن؛ احتمال ابتلا به عفونت قارچی در زنانی که دارای سیستم ایمنی تضعیف شده هستند، مانند درمان با کورتون یا عفونت HIV، بیشتر است.
• مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی یا هورمون درمانی که باعث افزایش سطح استروژن می‌شوند، عفونت‌های قارچی در خانم‌هایی که میزان استروژن بالاتری دارند، شایع‌تر است – مانند زنان باردار یا زنانی که قرص‌های ضد بارداری با دوز بالای استروژن مصرف می‌کنند.

کاندیدا آلبیکنس رایج ترین نوع قارچ برای ایجاد عفونت‌های قارچی است و عفونت‌های قارچی ناشی از انواع دیگر قارچ کاندیدا می‌تواند پیچیده تر باشد و به طور کلی نیاز به درمانهای تهاجمی دارند.

عفونت قارچی واژن چگونه تشخیص داده میشود؟

حتی اگر علائم و نشانه‌ها حاکی از عفونت مخمر باشد، ممکن است خارش واژن و ترشحات ناشی از سایر بیماری‌های مشابه از جمله واژینوز باکتریایی و عفونت‌های تریکوموناس باشد. بنابراین جهت تشخیص دقیق می‌توان نمونه‌ای از ترشحات گرفته و در آزمایشگاه با استفاده از کشت و یا آزمایش مستقیم در زیر میکروسکوپ، ارگانیسم را شناسایی کرده و به رد کردن سایر بیماری‌ها همچون واژینوز باکتریایی یا بیماریهای منتقله‌ی جنسی پرداخت.

جهت تشخیص دقیق می‌توان نمونه‌ای از ترشحات گرفته و در آزمایشگاه با استفاده از کشت و یا آزمایش مستقیم در زیر میکروسکوپ، ارگانیسم را شناسایی کرد.

عوارض عفونت قارچی واژن کدامند؟

عفونت‌های قارچی واژن معمولا خطرناک نیستند مگر به صورت تکرارشونده اتفاق بیفتند. این عفونت‌ها همچنین چندان ارتباطی به رابطه‌ی جنسی ندارند و مقاربتی نیستند. بنابراین هم زن‌ها و هم دخترها می‌توانند به آن مبتلا شوند. یکی از مهم‌ترین عواملی که در ابتلا به این عفونت موثر است، رعایت بهداشت است. هنگامی که شما بهداشت فردی خود را رعایت نکنید، به این بیماری مبتلا می‌شوید. همیشه هم به خاطر رعایت نکردن بهداشت فردی نیست و اگر شما بیماری‌های نقص ایمنی داشته‌باشید یا استرس بگیرید هم ممکن است که به این بیماری مبتلا شوید. پس همه‌ی علت‌ها و دلایل را در نظر داشته‌باشید.

عوارضی که ممکن است عفونت قارچی واژن برای شما ایجاد کند، بسیار متنوع است و شامل موارد زیر هستند؛

• یکی از بدترین عوارضی که عفونت قارچی دارد، ترشحات زیاد آن است. ترشحات پنیری و سفید رنگ باعث تحریک پوست شده و لباس زیر شما را آلوده می‌کنند.
• از دیگر عوارضی که عفونت‌های قارچی برای شما ایجاد می‌کند، این است که محیط واژن را برای ابتلا به بیماری‌های عفونی دیگر مستعد می‌کند. زمانی که شما به عفونت قارچی مبتلا می‌شوید، باکتری‌های مفید یا لاکتوباسیل‌ها از بین می‌روند و از این رو محیط مستعد رشد سایر باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود.
• خارش! از بدترین و آزاردهنده‌ترین عوارضی که برای بیمار مبتلا به عفونت قارچی ایجاد می‌شود، می‌توان به خارش اشاره کرد که بسیار ناتوان‌کننده است. خارش می‌تواند باعث زخم شدن پوست هم بشود.

راه های پیشگیری از عفونت قارچی واژن چیست؟

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی واژن، لباس زیر نخی پنبه‌ای که تنگ هم نباشد، بپوشید. از اقدامات زیر نیز اجتناب نمایید:

• پوشیدن جوراب شلواری تنگ
• استفاده از دوش واژینال، که باعث از بین رفتن بعضی از باکتری‌های طبیعی و محافظت‌کننده‌ی واژن می‌شود.
• استفاده از محصولات زنانه معطر، از جمله حمام حباب، پد و تامپون
• وان حمام گرم و حمام با آب بسیار گرم
• استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک، مانند سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های ویروسی
• ماندن در لباس‌های خیس مانند لباس شنا و لباس تمرین برای مدت طولانی.

درمان عفونت قارچی واژن

درمان‌های خانگی به اندازه کافی توسط پزشکان و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی توصیه نمی‌شوند و داروهای ضد خارش فقط علائم خارش را درمان می‌کنند، اما علت اصلی (عفونت قارچی) را درمان نمی‌کنند. درمان موضعی (که مستقیماً بر روی ناحیه آسیب دیده اعمال می‌شود) آنتی‌بیوتیکی (ضد قارچ) بدون نسخه در دسترس است که شامل کرم‌های واژن، قرص‌ها یا شیاف‌ها است.

طول دوره‌ی درمان متفاوت است اما به طور معمول ۱ تا ۳ روزه هستند. عفونت‌های مکرر ممکن است به دوره‌های طولانی تر درمان موضعی نیز نیاز داشته باشند. این درمان‌های موضعی علائم را تسکین داده و نشانه‌های عفونت را در ۹۰٪ از افرادی که درمان را کامل انجام می‌دهند، از بین می‌برد. نمونه‌هایی از داروهای بدون نسخه جهت درمان عفونت‌های قارچی عبارتند از:

• کلوتریمازول
• میکونازول
• ترکونازول

۱. داروی عفونت قارچی واژن چیست؟

داروهایی که برای درمان عفونت‌های قارچی تجویز می‌شوند، یا موضعی هستند و یا خوراکی. معمولا داروهای خوراکی به شکل قرص یا کپسول هستند و داروهای موضعی به شکل پماد یا ژل. یکی از مهم‌ترین داروهای خوراکی که برای درمان عفونت قارچی واژن تجویز می‌شود، فلوکونازول است. از دیگر داروهای موضعی که برای درمان عفونت قارچی واژن تجویز می‌شود می‌توان به پماد موضعی کلوتریمازول اشاره کرد که بسیار مفید و موثر است. این پماد به صورت هفتگی تجویز می‌شود و استفاده‌ی شبانه‌ی آن بسیار موثر است.

۲. پماد عفونت قارچی واژن

یکی از مهم‌ترین پماد‌های موضعی که برای درمان عفونت قارچی تجویز می‌شود، پماد کلوتریمازول است. این پماد ضد قارچ را باید از طریق یک اپلیکاتور وارد واژن کرد و یک اپلیکاتور پر را درون واژن تخلیه کرد. با این کار می‌توانید یک لایه‌ی سفید از پماد را بر روی سطح داخلی واژن داشته‌باشید و از ابتلای بیشتر رها شوید و عفونت شما بهبود پیدا کند.

از آنجایی که ممکن است با ایستادن پماد از داخل واژن به بیرون بریزد، بهتر است که این پماد را زمانی استفاده کنید که می‌خواهید بخوابید. مثلا شب‌ها بهترین زمان برای استفاده از پماد است. از نزدیکی در این بازه خودداری کنید و سعی کنید که یک هفته تنها به درمان بیماری خود بپردازید.

یکی دیگر از پمادهایی که برای کاهش خارش پوست تجویز می‌شود هیدروکوتیزون است. اگر پوست شما خارش شدیدی دارد به طوری که نمی‌توانید از آن رهایی بیابید، سعی کنید که از هیدروکورتیزون کمک بگیرید.

۳. شیاف برای درمان عفونت قارچی واژن

شیاف‌های ضد قارچ فیتوواژکس از انواع داروهایی هستند که می‌توان از آنها برای درمان واژینیت‌های کاندیدایی پایدار کمک گرفت. این شیاف‌ها واژینال هستند و برای استفاده از آنها باید آنها را وارد واژن کنید. این شیاف‌ها به مرور جذب می‌شوند و فعالیت ضد قارچی خود را آغاز می‌کنند. با استفاده از آنها می‌توانید در چند روز عفونت خود را درمان کنید.

۴. درمان عفونت قارچی واژن مقاوم

گاهی سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است و یا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت مبتلا هستید که شما را مستعد ابتلا به عفونت‌های مکرر و مقاوم قارچی می‌کند. در چنین مواردی بهتر است که حتما تحت نظر متخصص زنان باشید. معمولا اگر یک زن در یک سال بیشتر از ۷ بار به عفونت قارچی مبتلا شود، عفونت تکرار شونده گرفته است که مقاوم است و نشان‌دهنده‌ی این است که شما محیط واژن مساعدی ندارید.

برای اینکه این عفونت‌های مقاوم درمان شوند و از شر آنها خلاص شوید، باید سیستم ایمنی بدن شما قوی شود و محیط واژن شما به حالت قبل برگردد تا بتواند از خود در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت کند. کسانی که می‌خواهند محیط واژن را تقویت کنند می‌توانند از قرص‌های واژینال لاکتوباسیل کمک بگیرند. این قرص‌ها حاوی باکتری‌های مفید بدن هستند و محیط و ph واژن را به حالت قبل و اسیدی باز می‌گردانند.

۵. درمان خانگی عفونت قارچی واژن چیست؟

عفونت قارچی با استفاده از داروهای ضد قارچ درمان می‌شود، هر دو نوع داروی با نسخه و بدون نسخه که در درمان عفونت‌های قارچی واژن موثرند، در دسترس هستند، اما داروهای بدون نسخه بهترین راه درمان خانگی برای عفونت‌های قارچی و قادر به درمان اکثر عفونت‌ها هستند.

درمان عفونت قارچی واژن با عسل

درمان‌های خانگی برای عفونت‌های قارچی بدون استفاده از دارو چندان توصیه نمی‌شوند. بهتر است که همراه با داروهایی که برای درمان عفونت خود استفاده می‌کنید از روش‌های خانگی درمان عفونت‌ها کمک بگیرید. در این صورت می‌توانید در زمان کوتاه‌ترین از این بیماری‌ها نجات پیدا کنید. اما اگر بخواهید تنها از روش‌های خانگی برای درمان عفونت قارچی استفاده کنید، چندان احتمال موفقیت و درمان شما وجود ندارد. از عسل هم برای درمان عفونت قارچی استفاده می‌شود زیرا یک ماده‌ی ضد عفونی کننده است و خاصیت آنتی سپیتک دارد.

۶. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه نمایید:

• برای اولین بار علائم عفونت قارچی را تجربه می‌کنید.
• عدم اطمینان نسبت به تشخیص ابتلا به عفونت قارچی.
• عدم تسکین علائم بعد از درمان با کرم‌های ضد قارچی بدون نسخه و بدون عارضه
• بروز سایر علائم مربوط به عفونت قارچی واژن

۷. اگر عفونت قارچی واژن درمان نشود چه میشود؟

در صورتیکه بعد از دو دوره مصرف دارو همچنان عفونت قارچی شما پایدار است باید برای درمان آن راه حل‌های جدی‌تری در نظر گرفته‌شود. معمولا نمی‌توان از طریق این راه‌ها برای درمان اقدامی انجام داد. اگر عفونت قارچی مقاوم باشد باید به مشکلات دیگری شک کرد. از جمله مشکلاتی که ممکن است شما را درگیر کرده‌باشد می‌توان به دیابت و بیماری‌های نقص ایمنی اشاره کرد.