روش انجام آزمایش CRP

روش انجام تست CRP و تفسیر نتایج آن :
پروتئین واکنشگر C (یا CRP) که همچنین با نام پنتراکسین ۱ (Pentraxin 1) نیز شناخته می شود، پروتئین غیر گلیکوزیله ای در خانواده پنتراکسین است که همچنین شامل Pentraxin 2/SAP و Pentraxin 3/TSG-14 نیز می باشد. CRP جزء پروتئین های فاز حاد بوده که توسط کبد ساخته شده و در طی چند ساعت پس از آسیب بافتی، آغاز عفونت و یا مواردی که باعث التهاب شود، به داخل خون آزاد می شود.
افزایش سطح CRP در خون می تواند نشان دهنده ی آن باشد که یک فرآیند التهابی در بدن در حال وقوع است. معمولاً التهاب به خودی خود یک مشکل محسوب نمی شود اما می تواند نشانگر وجود دیگر مشکلات در بدن باشد همچون عفونت، آرتریت، نارسایی کلیوی و پانکراتیت. سطح افزایش یافته ی CRP می تواند بیمار را در معرض خطر بیماری عروق کرونر (coronary artery disease) قرار دهد که آن نیز موجب حمله ی قلبی خواهد شد.
تست CRP تست خونی است که برای اندازه گیری میزان CRP در خون ابداع شده است.
 
اصول تست CRP :
تست پروتئین واکنشگر C (CRP test) بر اساس آگلوتیناسیون لاتکس می باشد. زمانی که ذرات لاتکس متصل به anti-CRP انسانی با سرم بیمار (که شامل پروتئین واکنشگر C هست) مخلوط می شود، یک واکنش آگلوتیناسیون قابل دیدن در عرض ۲ دقیقه انجام می گیرد.
 
موارد استفاده ی تست CRP :

• برای پیدا کردن یا مانیتورینگ علائم التهاب در فردی که مشکوک به داشتن شرایط حاد است مانند عفونت شدید باکتریایی (مانند سپسیس)، عفونت قارچی و بیماری التهابی لگن (Pelvic inflammatory disease).
• تست CRP برای مانیتورینگ افرادی با بیماری های التهابی مزمن و تشخیص وخیم شدن بیماری و یا بررسی اثربخشی درمان، مفید است. به طور مثال بیماری التهابی روده (Inflammatory bowel disease)، برخی از فرم های آرتریت و بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و یا واسکولیت.
• تعیین سطح CRP برای بررسی روند درمان مفید است.
• این تست برای بررسی وجود عفونت پس از عمل جراحی، به کار می رود. سطح CRP در طول ۲ تا ۶ ساعت از عمل جراحی، به صورت نرمال افزایش می یابد و سپس تا سه روز پس از عمل جراحی کاهش می یابد. اگر سطح CRP سه روز پس از عمل جراحی، همچنان بالا بماند، می تواند نشان دهنده ی وجود عفونت باشد.

 
روش انجام تست CRP
روش کیفی (Qualitative) :
 
۱ : همه ی معرف ها و نمونه ها را در اتاق گذاشته تا هم دما با محیط شوند. سپس به آرامی معرف لاتکس را چند بار تکان می دهیم. هیچ گاه کنترل و سرم را رقیق نکنید.
۲ : یک قطره از سرم، کنترل مثبت و کنترل منفی را در محل های جداگانه بر روی اسلاید مخصوص قرار دهید.
۳ : سپس به هر کدام از آن ها یک قطره معرف لاتکس CRP اضافه کنید.
۴ : هر کدام از محتویات سه جایگاه را با اپلیکاتور چوبی جداگانه (یا قطعات کوچک پلاستیکی موجود در کیت که برای این کار تعبیه شده اند) مخلوط کرده و آن ها را در محدوده ی مشخص پخش می کنیم.
۵ : اسلاید را به مدت ۲ دقیقه حرکت دورانی می دهیم و یا آن را به آرامی جلو و عقب می کنیم.
۶ : مشاهده ی آگلوتیناسیون
 
روش نیمه کمی (Semi-Quantitative) :
 
۱ : رقیق سازی نمونه با سرم فیزیولوژی ۰٫۹ درصد طبق جدول زیر :

رقت	CRP در نمونه ی رقیق نشده (میکروگرم بر میلی لیتر)
۱:۲	۱۴
۱:۴	۲۸
۱:۸	۵۶
۱:۱۶	۱۱۲
۱:۳۲	۲۲۴
۱:۶۴	۴۴۸

 
۲ : سپس فرآیند هر رقت همانند روش کیفی است که در بالا توضیح داده شد (پس از رقت سازی نمونه با سرم فیزیولوژی – ۱:۲ و ۱:۴ و … – باید معرف لاتکس CRP را اضافه کنیم).
۳ :  در صورت مشاهده ی آگلوتیناسیون باید تیتر آن را حساب کنیم که در پایین به آن اشاره شده. در صورتی که آگلوتیناسیون مشاهده نشد، Negative گزارش می کنیم.
تفسیر نتایج تست CRP :
مثبت (Positive) : وجود آگلوتیناسیون ذرات لاتکس، نشان دهنده ی حضور پروتئین واکنشگر C در سرم
منفی (Negative) : عدم آگلوتیناسیون
برای نتایج روش نیمه کمی، آخرین رقت از سرم با آگلوتیناسیون قابل مشاهده، تیتر CRP سرم می باشد.
 
محاسبه تیتر :
میزان CRP بر حسب ug/ml (میکروگرم بر میلی لیتر) = ۷ ضرب در A (که A همان بالاترین رقت سرم است که آگلوتیناسیون را نشان داده است و ۷ میزان حساسیت بر حسب میکروگرم بر میلی لیتر است)
نکته : بعضی از آزمایشگاه ها به جای استفاده از عدد ۷، از عدد ۶ استفاده می کنند یعنی برای به دست آوردن میزان CRP نیمه کمی، عدد ۶ را در فرمول بالا قرار می دهند.
مثال : بالاترین رقتی که آگلوتیناسیون داده، رقت ۱:۸ است پس برای به دست آوردن CRP نیمه کمی باید عدد ۸ (که عکس رقت است) را در میزان حساسیت (می تواند عدد ۶ یا ۷ باشد) ضرب می کنیم.
محدودیت های تست CRP :
۱ : قدرت واکنش آگلوتیناسیون نشان دهنده ی غلظت CRP نیست. واکنش ضعیف می تواند با غلظت نسبتاً بالا و یا خیلی بالا رخ دهد.
۲ : پدیده ی پروزون (prozone phenomenon / آنتی بادی بیش از حد) می تواند منجر به منفی کاذب شود. پس توصیه می شود که تمام سرم های منفی در رقت ۱:۱۰ تکرار گردد.
۳ : سرم به شدت لیپمیک و یا آلوده می تواند باعث واکنش مثبت کاذب گردد.
۴ : بیماران با تیتر بالای فاکتور روماتوئید می توانند نتایج مثبت دهند.