پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پسوریازیس یک اختلال خود ایمنی است و به این دلیل اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی به سلول‌های خودی پوستی حمله می‌کند. این امر باعث ایجاد لکه‌های پوستی ضخیم، قرمز و پوسته پوسته می‌شود که می‌تواند در طول معاینه فیزیکی دیده شود و برای تشخیص پسوریازیس کافی است.
اگر که تشخیص نامشخص باشد، متخصص ممکن است بیوپسی از پوست را برای تشخیص میکروسکوپی جمع‌آوری کند.
این مقاله هر چیزی را که پزشک شما در معاینه به دنبال آن خواهد بود و آنچه ممکن است در مورد سابقه پزشکی شما بپرسد را پوشش می‌دهد. همچنین خواهید آموخت که چگونه بیوپسی و نمونه‌برداری انجام می‌گیرد و اگر که پسوریازیس به راحتی در شما تشخیص داده نشود، چه کارهای دیگری ممکن است روی شما انجام گیرد.
معاینات فیزیکی
مشکلات پوستی زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث خارش، پوسته پوسته شدن پوست و بثورات شود. در بیشتر موارد، پزشکان به‌ویژه متخصصان پوست، که در زمینه اختلالات پوستی تخصص دارند، می‌توانند براساس مشاهدات تشخیص دهند که آیا علائم مربوطه، به دلیل پسوریازیس است یا خیر.
برای مشاهده دقیق‌تر، ممکن است پوست را از طریق درماتوسکوپ مشاهده کنند. این ابزار ساده دستی که دارای چراغ و ذره‌بین است، به پزشک این امکان را می‌دهد تا روی پوست شما “زوم” کند.
بررسی تاریخچه پزشکی
پزشک شما همچنین چندین سوال از شما خواهد پرسید.
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد. برخی از آن‌ها می‌توانند علائمی را ایجاد کنند که بجز پوست اثرات دیگری روی شما بگذارد، بنابراین پزشکتان ممکن است از شما بپرسد که آیا چیز دیگری نیز شما را آزار می‌دهد یا خیر. برخی از این مسائل عبارتند از:
- بلفاریت (التهاب پلک)
- یووئیت (التهاب در لایه بافت میانی چشم)
- درد مفاصل (در آرتریت پسوریاتیک دیده می‌شود)
پزشکتان در مورد سابقه پزشکی شما نیز سوال می‌کند. علاوه بر سایر شرایطی که دارید، از شما در مورد اینکه آیا متوجه الگوهای علائمی شده‌اید یا خیر، سؤال می‌شود.
می‌توانید توضیح دهید که علائم شما چه زمانی عود می‌کند، چه مدت طول می‌کشد، چه علائمی دارید، و اگر چیزی به نظر می‌رسد که آن‌ها را بهتر یا بدتر می‌کند. همچنین به درمان‌هایی که در زمان حاد شدن وضعیت شما رخ داده است توجه داشته باشید.
به علاوه، احتمالاً از شما پرسیده خواهد شد که آیا عوامل خطر دیگری برای پسوریازیس دارید یا خیر، این عوامل عبارتند از:
- سابقه خانوادگی پسوریازیس یا سایر بیماری‌های پوستی
- عفونت اخیر گلودرد استرپتوکوکی
- واکسنی که اخیرا تزریق کرده باشید
- وضعیتی که سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می‌کند، مانند HIV
- سایر اختلالات خود ایمنی مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون یا بیماری تیروئید
خلاصه
تشخیص پسوریازیس با معاینه فیزیکی شروع می‌شود. پزشک به پوست شما را معاینه و علائم دیگری مانند درد مفاصل و التهاب چشم را بررسی می‌کند. پزشکتان همچنین از شما می‌پرسد که آیا ریسک فاکتوری دارید که بتواند شما را در معرض خطر ابتلا به پسوریازیس قرار دهد یا خیر.
آرمایشات و تست‌های مرتبط
بثورات ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شوند. بنابراین اگر بثورات مانند یک راش پسوریازیس معمولی به نظر نمی‌رسد، متخصص ممکن است بیوپسی از پوست شما بگیرد.
و اینکه احتمالا نمونه بافت را از طریق بیوپسی پانچ دریافت خواهند کرد.
این روش در مطب پزشک با بی‌حسی موضعی پوست انجام می‌شود. یک دستگاه لوله‌ای شکل که هنگام فشار دادن به پایین می‌چسبد (شبیه به پانچر نگهدارنده کاغذ)، یک تکه کوچک از پوست را جدا می‌کند.
نمونه بافت با رنگ آبی به نام هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی می‌شود. این کمک می‌کند تا سلول‌های پوست در زیر میکروسکوپ برجسته و دیده شوند. در پسوریازیس، سلول‌های پوست آکانتوتیک یعنی متراکم و فشرده به نظر می‌رسند.
هیچ آزمایش دیگری نمی‌تواند پسوریازیس را تشخیص دهد، اما اگر پزشک به این نتیجه برسد که احتمالات دیگری برای علائم شما وجود دارد، ممکن است آزمایش‌هایی را تجویز کند.
تقریباً یک هفته طول می‌کشد تا نتایج بیوپسی پوست به دست آید. در این بین، پزشکتان احتمالا برای درد و ناراحتی شما دارو تجویز کند.
نوع پسوریازیس
بخشی از مراحل تشخیص، تعیین نوع پسوریازیس است. این تشخیص مبنایی برای پزشک شما می‌شود که از طریق آن وضعیتتان را برای هر گونه تغییر کنترل کند. همچنین می‌تواند به شما کمک کند که آیا نوع پسوریازیسی که دارید به درمان تخصصی‌تری نیاز دارد یا خیر.
هر کدام از انواع پسوریازیس، ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند که می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. بعلاوه، برخی از انواع آن از این جهت متمایز هستند که قسمت خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس، پسوریازیس پلاکی دارند که باعث ایجاد لکه‌های قرمز و خشک پوستی می‌شود که با فلس‌های سفید نقره‌ای پوشیده شده‌اند. این پلاک‌های پوستی معمولا در آرنج، زانو، پوست سر و کمر دیده می‌شوند.
انواع دیگر عبارتند از:
- پسوریازیس ناخن: این نوع اغلب همراه با پسوریازیس پوست رخ می‌دهد، اما می‌تواند به تنهایی نیز رخ دهد. باعث ایجاد فرورفتگی در ناخن (حفره دار شدن ناخن) و تغییر رنگ ناخن می‌شود. صدف ناخن همچنین می‌تواند از بستر ناخن بلند شده و خرد شود.
- پسوریازیس روده‌ای: علامت مشخص در این نوع، جوش‌های کم رنگ، صورتی و به شکل قطره اشک است. بعد از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا آبله مرغان ایجاد می‌شود. بیشتر در کودکان دیده می‌شود.
- پسوریازیس پوسچولار: این نوع باعث ایجاد تکه‌هایی از پوست قرمز با تاول‌های پر از چرک می‌شود که اغلب روی کف پا یا کف دست ظاهر می‌شود. یک وضعیت جدی‌تر ازاین نوع پسوریازیس، به نام پسوریازیس فون زامبوش، می‌تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
- پسوریازیس معکوس: این نوع کمتر شایع است و بیشتر در افراد دارای اضافه وزن رخ می‌دهد. باعث ایجاد بثورات در چین‌های پوستی مانند زیر بغل و کشاله ران، زیر سینه‌ها و بین باسن می‌شود. بثورات ممکن است به جای خشک و پوسته پوسته شدن، مرطوب به نظر برسند.
- پسوریازیس پوست سر: این نوع باعث ایجاد لکه‌های پوستی ضخیم روی پوست سر می‌شود. لکه‌ها اغلب خارش‌دار هستند و می‌توانند منجر به ریزش مو شوند.
ممکن است به بیش از یک نوع پسوریازیس مبتلا باشید. به عنوان مثال، ممکن است چندین سال قبل از ایجاد نوع دوم پسوریازیس، پسوریازیس پلاکی داشته باشید. یا، پسوریازیس پلاکی شما ممکن است بعداً به نوع دیگری از پسوریازیس شدیدتر تبدیل شود.
طبقه‌بندی بر اساس شاخص PASI
پزشک تشخیص دهد که شما پسوریازیس دارید، ممکن است شدت بیماری شما را با استفاده از شاخص ناحیه و شدت پسوریازیس (PASI) طبقه‌بندی کند. در این حالت پزشک، شاخص وضعیت شما را بر اساس شدت علائم شما درجه‌بندی می‌کند.
علائم روی سر، بازوها، تنه و پاها همگی به صورت بصری ارزیابی می‌شوند. هیچ ابزار یا آزمایش خاصی لازم نیست.
به هر علامت در هر یک از این اعضای بدن یک معیار و مقادیر خاص داده می‌شود. در نهایت مقادیر جمع می‌شوند تا نمره PASI نهایی به دست آید. هر چه این مقدار بیشتر باشد، وضعیت شما شدیدتر است.
مقادیر مرجع PASI به شرح زیر است:
- اریتم یا قرمزی، در مقیاس ۰ تا ۴ رتبه‌بندی شده است.
- استحکام (ضخامت)، در مقیاس ۰ تا ۴ رتبه‌بندی شده است.
- لایه‌برداری (مقیاس‌بندی)، در مقیاس ۰ تا ۴ رتبه‌بندی شده است.
- درصد درگیری پوست، از ۰٪ تا ۱۰۰٪
با تعیین نمره PASI در هنگام تشخیص و تکرار PASI هر چند ماه یکبار، متخصص پوست می‌تواند پاسخ شما به درمان را ردیابی کند.
خلاصه
متخصص پوست شما ممکن است یک بیوپسی پانچ برای بررسی علت علائم پوست شما انجام دهد. اگر پسوریازیس باشد، ممکن است از شاخص ناحیه و شدت پسوریازیس (PASI) برای ارزیابی شدت بیماری شما استفاده کند. PASI ممکن است هر چند ماه یکبار تکرار شود.
تشخیص‌های افتراقی
بسیاری از بیماری‌های پوستی علائمی شبیه پسوریازیس ایجاد می‌کنند. همیشه این احتمال وجود دارد که در ابتدا بیماری دیگری مانند حساسیت دارویی یا عفونت قارچی تشخیص داده شود و بعداً پسوریازیس تشخیص داده شود.
از سوی دیگر، پزشک ممکن است به پسوریازیس نیز مشکوک شود اما در واقع بیماری دیگری باشد که باعث علائم مشابه شده است.
برخی از این موارد جدی هستند، بنابراین پزشک ممکن است بخواهد قبل از تأیید آنچه شما دارید، چند آزمایش برای رد آن‌ها انجام دهد. این فرآیند به عنوان تشخیص افتراقی (DDx) شناخته می‌شود.
شرایطی که می‌توانند علائمی شبیه به پسوریازیس ایجاد کنند عبارتند از:
- درماتیت آتوپیک (اگزما) که باعث خشکی و خارش پوست می‌شود
- درماتیت تماسی، بثورات پوستی خشک و خارش‌دار ناشی از تماس با یک آلرژن یا محرک
- سندرم رایتر، نشانه‌ای از آرتریت واکنشی، که در اثر عفونت ایجاد می‌شود.
- لوپوس، یک اختلال خود ایمنی که چندین بافت را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- لیکن سیمپلکس مزمن، پوست ضخیم ناشی از مالش و خارش شدید
- اونیکومیکوزیس، یک قارچ ناخن که می‌تواند باعث جدا شدن ناخن از بستر ناخن شود
- پیتریازیس روزآ، که باعث ایجاد بثورات بیضی شکل در قفسه سینه، شکم یا پشت می‌شود
- سرطان پوست سلول سنگفرشی که لایه بالایی پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- درماتیت سبورئیک (شوره)، پوست سر خشک و پوسته پوسته می‌شود
- Tinea corporis (کرم حلقوی)، بثورات دایره‌ای قرمز و خارش‌دار ناشی از قارچ
خلاصه
اکثر متخصصان پوست تنها با نگاه کردن به پوست و معاینه از نزدیک می‌توانند تشخیص دهند که آیا پسوریازیس دارید یا خیر. آن‌ها ممکن است نمونه‌ای از بافت بگیرند و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کنند تا مطمئن شوند که بثورات شما ناشی از چیز دیگری نیست و تشخیص پسوریازیس را تأیید کنند.
بسیاری از شرایط پزشکی باعث ایجاد علائم پوستی می‌شوند که می‌تواند شبیه پسوریازیس به نظر برسد. برخی از آن‌ها می‌توانند جدی باشند، به همین دلیل بررسی هرگونه تغییر در پوستتان توسط پزشک حائز اهمیت است.
سخن پایانی
تظاهرعلائم حاد پسوریازیس می‌تواند توسط عوامل زیادی، از عفونت گرفته تا آب و هوا، ایجاد شود. از آنجایی که این بیماری مزمن است، می‌تواند استرس‌زا باشد.
متأسفانه، استرس نیز یک محرک شایع پسوریازیس است. می‌توان فهمید که چگونه همه این‌ها می‌تواند منجر به بروز علائم یکی پس از دیگری شود.
اگر استرس پسوریازیس شما را درگیر می‌کند، تکنیک‌هایی مانند یوگا یا مدیتیشن را برای مدیریت آن انجام دهید. همچنین ممکن است نیازمند مشورت با روان‌درمانگر باشید.
سوالات متداول شما:
- آیا پسوریازیس با آزمایش خون قابل تشخیص است؟
خیر، آزمایش خون خاصی برای تشخیص پسوریازیس وجود ندارد. با این حال، آزمایش خون می‌تواند در بررسی شناسایی عوامل دیگر مفید باشد. به همین دلیل پزشک ممکن است آزمایش خون را تجویز کند.
- چگونه یک متخصص پوست پسوریازیس را تشخیص می‌دهد؟
پسوریازیس با معاینه فیزیکی و گاهی اوقات بیوپسی پوست تشخیص داده می‌شود. یک قطعه کوچک از بافت از ناحیه آسیب دیده برداشته شده و زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شود. بیوپسی را می‌توان در مطب دکتر انجام داد.
- چه بیماری‌هایی را می‌توان با پسوریازیس اشتباه گرفت؟
چندین بیماری پوستی می‌تواند شبیه پسوریازیس ظاهر شود. این‌ها عبارتند از اگزما، درماتیت تماسی، لوپوس، لیکن سیمپلکس مزمن، اونیکومیکوزیس، پیتریازیس روزآ، سرطان پوست سلول سنگفرشی، شوره سر و کرم حلقوی.