تشخیص بیماری های التهابی روده با آزمایش Calprotectin
آزمایش Calprotectin برای بررسی بیماری‌های التهابی روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. Calprotectin نوعی پروتئین است که سیستم ایمنی بدن در پاسخ به التهاب روده از خود تولید می‌کند. سطح این پروتئین در نمونه مدفوع مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این تست برای افرادی که به اسهال خونی، خونریزی مقعد، کاهش وزن، تب و دردهای شکمی مبتلا هستند، پیشنهاد می‌شود. با مطالعه این مقاله، بیشتر با این آزمایش آشنا خواهید شد.
بیماری التهاب روده مجموعه‌ای از اختلالات مزمن را شامل می‌شود که التهاب و آسیب بافت‌های روده با آن مرتبط است. علت این بیماری هنوز مشخص نیست، اما این‌طور تصور می‌شود که به دلیل فرآیند خود ایمنی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، بیماری ویروسی یا عاملی محیطی رخ می‌دهد.
شایع‌ترین بیماری‌های التهابی روده بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو یا کولیت روده (UC) است. افراد مبتلا به بیماری‌های التهاب روده به‌طور متناوب دوره‌های فعال بودن و بهبودی را سپری می‌کنند.
در زمان‌هایی که به اصطلاح دوره‌های طغیان بیماری است، امکان دارد فرد مبتلا اسهال آبکی یا خونی، درد شکم، کاهش وزن و تب را تجربه کند.
آزمایش Calprotectin برای نظارت روند بیماری اهمیت دارد. البته این آزمایش به‌طور خاص برای تشخیص بیماری التهاب روده استفاده نمی‌شود، اما امکان دارد برای ارزیابی سطح التهاب مورد استفاده قرار بگیرد.
Calprotectin در آزمایش خون چیست؟
در واقع کلپروتکتین پروتئینی است که توسط نوعی گلبول سفید به نام نوتروفیل آزاد می‌شود. وقتی در دستگاه گوارش التهاب رخ می‌دهد نوتروفیل‌ها به آن قسمت می‌روند و این پروتئین را آزاد می‌کنند، در نتیجه سطح این پروتئین در نمونه مدفوع فرد افزایش پیدا می‌کند. بررسی میزان کلپروتکتین در مدفوع به عنوان راهی برای تشخیص التهاب در روده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وقتی صحبت از التهاب روده می‌شود، می‌توان آن را با بیماری التهاب روده و بعضی از عفونت‌های باکتریایی دستگاه گوارش مرتبط دانست. اما این مورد با بسیاری از اختلال‌های دیگر که عملکرد روده را تحت تاثیر قرار می‌دهند و حتی علائمی مشابه التهاب ایجاد می‌کنند ارتباطی ندارد.
از تست Calprotectin می‌توان برای تمایز دادن مشکل بین شرایط التهابی و غیر التهابی استفاده کرد.
تفسیر آزمایش Calprotectin چگونه است؟
افزایش کلپروتکتین در مدفوع فرد نشان می‌دهد که التهاب به احتمال زیاد در روده وجود دارد اما محل دقیق آن با انجام این آزمایش مشخص نمی‌شود و به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد. به طور کلی، میزان این پروتئین با شدت التهاب همراه است.
افزایش میزان کلپروتکتین علاوه بر بیماری‌های التهاب روده با عفونت‌های باکتریایی، انگلی و حتی سرطان روده بزرگ هم دیده می‌شود. آندوسکوپی (کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی) ممکن است به عنوان یک تست پیگیری برای تعیین علت التهاب، علائم و نشانه‌های بیماری از طرف پزشک تجویز شود.
در افرادی که به‌تازگی به بیماری‌های التهاب روده مبتلا شده‌اند، غلظت Calprotectin ممکن است بالا باشد. اگر میزان کلپروتکتین پایین باشد، علائم و نشانه‌ها بیشتر به دلیل بیماری‌های غیر التهابی روده خواهد بود.
نمونه‌هایی از این موارد شامل عفونت‌های ویروسی در دستگاه گوارش و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) است. برخلاف IBD ، سندروم روده تحریک‌پذیر التهابی ایجاد نمی‌کند، بلکه تنها موجب درد معده و شکم همراه با اسهال و یبوست می‌شود.
بیماری‌های پیش زمینه‌ای تاثیر گذار در نتیجه آزمایش Calprotectin
همان‌طور که ابتدای این مطلب بیان کردیم تست کلپروتکتین در واقع برای بررسی بیماری‌های التهاب روده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت وجود همین نوع بیماری‌ها موجب اختلال در فاکتور آزمایشی Calprotectin می‌شود.
بیماری‌هایی که سبب می‌شود سطح این پروتئین از میزان نرمال بالاتر باشد، عبارتند از:
- التهابات روده‌ای
- مشکلات جذب
Stool calprotectin بالا نشانه چیست؟
اگر میزان کلپروتکتین در بدن غیر معمول باشد، قطعا علائمی نشان خواهد داد که فرد برای پیگیری این علائم به پزشک مراجعه می‌کند. این علائم شامل موارد زیر است، البته نشانه‌های بیماری التهاب روده در افراد مختلف و با گذشت زمان متفاوت خواهد بود.
- اسهال خونی یا آبکی
- گرفتگی شکم یا درد
- تب
- کاهش وزن
- خونریزی از رکتوم
- ضعف